رابطه بین باورهای ارتباطی و دلزدگی زناشویی: نقش واسطه‌ای ذهن آگاهی
محورهای موضوعی : روانشناسیابوالفضل دهقان 1 * , مسعود غلامعلی لواسانی 2 , یاسر مدنی 3
1 - گروه روانشناسی تربیتی و مشاوره دانشگاه تهران
2 - گروه روانشناسی تربیتی و مشاوره دانشگاه تهران
3 - گروه روانشناسی تربیتی و مشاوره دانشگاه تهران
کلید واژه: باورهای ارتباطی, دلزدگی زناشویی, ذهن آگاهی, تحلیل مسیر,
چکیده مقاله :
هدف مطالعه حاضر تعیین رابطه بین باورهای ارتباطی و دلزدگی زناشویی، به علاوه شناسایی نقش ذهن آگاهی به عنوان متغیری بود که ممکن است دراین بین اثر میانجی گر داشته باشد. روش پژوهش از نوع همبستگی، جامعة آماری پژوهش شامل کلیة افراد متأهل شهر یزد در سال 1395 و نمونة مورد نظر شامل 380 نفر (200 زن و 180 مرد) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان در این پژوهش به سیاهه باورهای ارتباطی ایدلسون و اپشتین، مقیاس ذهن آگاهی، توجه و هشیاری براون و ریان و اندازه گیری دلزدگی زناشویی پاینز پاسخ دادند. بر اساس یافته ها، ذهن آگاهی با مؤلفه های باورهای ارتباطی شامل باور به تخریب کنندگی مخالفت، باور به تغییرناپذیری همسر، کمال گرایی جنسی و باور مربوط به تفاوت های جنسیتی رابطة منفی معنادار داشت. یافته دیگر این پژوهش، رابطة منفی معنادار ذهن آگاهی با دلزدگی زناشویی بود. همچنین مؤلفه های باورهای ارتباطی با دلزدگی زناشویی رابطه مثبت معنادار داشتند.
The present study investigated the relationship between relationship beliefs and couple burnout and the role of mindfulness as a possible mediating variable. Method of the present study was correlational and all married people in Yazd city were considered as the statistical population with a sample size of 380 subjects (200 females & 180 males) who were selected through available sampling method in 2016. The participants completed Belief Inventory (RBI), Mindfulness, Attention and Awareness Scale (MAAS), and Couple Burnout Measure (CBM). As data analysis showed that, there was a significant negative relationship between mindfulness and the relationship beliefs subscales “disagreement is destructive to a relationship”, “partners cannot change themselves and their relationship”, “one should be sexually perfect”, and “there are differences between males’ and females’ personalities and relationship needs”. Also, there was a negatively significant relation between mindfulness and couple burnout. The findings also indicated that relationship beliefs subscales were positively related to couple burnout. In addition, data from path analysis indicated that mindfulness plays a mediating role in relationship between irrational relationship beliefs and couple burnout.
ادیب راد، نسترن؛ ادیب راد، مجتبی (1384). بررسی رابطة باورهای ارتباطی با دلزدگی زناشویی و مقایسه آن در زنان متقاضی طلاق و زنان خواهان ادامه زندگی مشترک. تازهها و پژوهشهای مشاوره، 4 (13)، 99-110.
اسدی، عدالت؛ منصور، لادن؛ خدابخشی کولایی، آناهیتا؛ فتحآبادی، جلیل (1392). بررسی رابطة بین دلزدگی زناشویی، باورهای بد کارکردی جنسی و احقاق جنسی در زنان دارای همسر مبتلا به دیابت و مقایسه آن با زنان دارای همسر غیر مبتلا. فصلنامة خانواده پژوهی، 9 (35)، 311-324.
امید بیکی، مهسا؛ خلیلی، شیوا؛ غلامعلی لوسانی، مسعود؛ قربانی، نیما (۱۳۹۳). رابطه ذهن آگاهی و خودشناسی منسجم با رضایتمندی زناشویی. مجلة روانشناسی، ۱۸(۳)، ۳۲۷-۳۴۱.
بختیار پور، سعید؛ عامری، زینب (1389). رابطة بین وابستگی خاص نسبت به همسر و باورهای غیرمنطقی با دلزدگی زناشویی در دبیران متأهل شهر اهواز. فصلنامة یافتههای نو در روانشناسی، 4(10)، 53-70.
بشر پور، سجاد؛ محمدی، نسیم؛ صادقی، زلیخا. (1394). نقش کنترل هیجان و باورهای ارتباطی در پیشبینی دلزدگی زناشویی. فصلنامه پژوهشهای روانشناسی اجتماعی، 5 (17)، 52-64.
بهزاد پور، سمانه؛ وکیلی، مریم؛ مطهری، زهرا؛ سهرابی، فرامرز (1393). بررسی رابطة دلزدگی زناشویی با دینداری و تابآوری در زنان بارور و نابارور. فصلنامه نسیم تندرستی، 2 (4)، 17-24.
پاینز، آ. مالاچ (1384). دلزدگی از روابط زناشویی. ترجمه کامران افشار و سید حبیب گوهری راد. تهران: انتشارات رادمهر.
جلالی، داریوش؛ آقایی، اصغر؛ طالبی، هوشنگ؛ مظاهری، محمدعلی (1393). الگوی ساختاری نقش میانجی ذهن آگاهی در پیوند بین فشار روانی شغلی و پیامدهای آن. فصلنامة دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 15 (1)، 16-33.
شایسته، گلناز؛ صاحبی، علی؛ علی پور، احمد (1385). بررسی رابطة رضایتمندی زناشویی با باورهای ارتباطی و انتظارات غیرمنطقی زوجین. فصلنامة خانواده پژوهی، 2 (7)، 223-238.
عبدالمحمدی، کبری (۱۳۸۵). بررسی و مقایسه باورهای ارتباطی و تعارضات زناشویی در زنان و مردان مراجعه کننده به دادگاه. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی تهران.
مطهری، زهرا؛ احمدی، خدابخش؛ بهزاد پور، سمانه؛ آزموده، فاطمه (1391). اثربخشی ذهن آگاهی بر کاهش دلزدگی زناشویی مادران دارای فرزند مبتلا به نقص توجه – بیش فعالی. فصلنامة مشاوره و رواندرمانی خانواده، 3 (4)، 591-613.
ملیانی، مهدیه؛ اللهیاری، عباسعلی؛ آزاد فلاح، پرویز؛ فتحی آشتیانی، علی؛ طاولی، آزاده (۱۳۹۳). اثربخشی درمان ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت و درمان شناختی رفتاری در واکنشپذیری شناختی و رضایتمندی از خود در زنان مبتلا به افسردگی اساسی عودکننده. مجله روانشناسی، ۱۸(۴)، ۳۹۳-۴۰۷.
Abbott, R. A., Whear, R., Rodgers, L. R., Bethel, A., Coon, J. T., Kuyken, W., ... & Dickens, C. (2014). Effectiveness of mindfulness-based stress reduction and mindfulness based cognitive therapy in vascular disease: A systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. Journal of Psychosomatic Research, 76(5), 341-351.
Addis, J., & Bernard, M. E. (2012). Marital adjustment and irrational beliefs. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 20 (1), 3-13.
Asadi, M., Shiralipour, A., Nazry, A. M., Miri, M., & Shayad, S. (2011). The relationship between aggression and communicational belief with sexual assertiveness on women. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 15, 922-926.
Barnes, S., Brown, K. W., Krusemark, E., Campbell, W. K., & Rogge, R. D. (2007). The role of mindfulness in romantic relationship satisfaction and responses to relationship stress. Journal of Marital and Family Therapy, 33 (4), 482-500.
Burpee, L. C., & Langer, E. J. (2005). Mindfulness and marital satisfaction. Journal of Adult Development, 12 (1), 43-51.
Capri, B. (2013). The Turkish Adaptation of the Burnout Measure-Short Version (BMS) and Couple Burnout Measure-Short Version (CBMS) and the Relationship between Career and Couple Burnout Based on Psychoanalytic-Existential Perspective. Educational Sciences: Theory and Practice, 13 (3), 1408-1417.
Eidelson, R. J., & Epstein, N. (1982). Cognition and relationship maladjustment: Development of a measure of dysfunctional relationship beliefs. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 50 (5), 715-720.
Epstein, N. (1986). Cognitive marital therapy: Multi level assessment and intervention. Journal of Rational – Emotive Therapy, 4 (1), 68-81.
Fowers, B. J. (2013). The limits of a techinical concept of a good marriage: Exploring the role of virtue in communication skills. Journal of Marital and Family Therapy,27 (3), 327-340.
Jackson, B., Grove, J. R., & Beauchamp, M. R. (2010). Relational efficacy beliefs and relationship quality within coach-athlete dyads. Journal of Social and Personal Relationships, 27 (8), 1035-1050.
Jones, L., Hastings, R. P., Totsika, V., Keane, L., & Rhule, N. (2014). Child behavior problems and parental well-being in families of children with autism: The mediating role of mindfulness and acceptance. American Journal on Intellectual and Develop-mental Disabilities, 119 (2), 171-185.
Kianfard, M., et al (2014). Prediction of positive and negative affect from sexual satisfaction and couple burnout factors in the staff. J. Life Sci. Biomed. 4(6), 536-540. (in Persian).
Latzman, R. D., & Masuda, A. (2013). Examining mindfulness and psychological inflexibility within the framework of Big Five personality. Personality and Individual Differences, 55 (2), 129-134.
Pines, A. M., Neal, M. B., Hammer, L. B., & Icekson, T. (2011). Job burnout and couple burnout in dual-earner couples in the sandwiched generation. Social Psychology Quarterly, 74 (4), 361-386.
Sullivan, B. F., & Schwebel, A. I. (1995). Relationship beliefs and expectations of satisfaction in marital relationships: Implications for family practitioners. The Family Journal, 3 (4), 298-305.
Tanay, G., Lotan, G., & Bernstein, A. (2012). Salutary proximal processes and distal mood and anxiety vulnerability outcomes of mindfulness training: A pilot preventive intervention. Behavior Therapy, 43 (3), 492-505.
Wenzel, M., von Versen, C., Hirschmüller, S., & Kubiak, T. (2015). Curb your neuroticism–mindfulness mediates the link between neuroticism and subjective well-being. Personality and Individual Differences, 80, 68-75.