نقش واسطه‌ای بی‌اشتیاقی اخلاقی در رابطه بین صفات تاریک شخصیت و استعداد خیانت زناشویی
محورهای موضوعی : روانشناسیسجاد بشرپور 1 , میرنادر میری 2 *
1 - گروه روانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
2 - گروه روانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
کلید واژه: صفات تاریک شخصیت, بی اشتیاقی اخلاقی, استعداد خیانت زناشویی,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطة صفات تاریک شخصیت با استعداد خیانت زناشویی و نقش بی اشتیاقی اخلاقی به عنوان یک متغیر واسطه انجام شد. بدین منظور، 204 نفر از منطقه 8 تهران به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه استعداد خیانت زناشویی پولات (2006)، پرسشنامه صفات تاریک شخصیت جانسون و وبستر (2010) و پرسشنامه بی اشتیاقی اخلاقی بندورا (1995) را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون انجام گرفت. تحلیل یافته ها نشان داد هر یک از صفات تاریک شخصیت همبستگی معنادار با متغیرهای بی اشتیاقی اخلاقی و استعداد خیانت زناشویی دارند و همچنین بی اشتیاقی اخلاقی همبستگی معنادار با استعداد خیانت زناشویی دارد. از سوی دیگر، صفات خودشیفتگی و ماکیاول گرایی علاوه بر اثر مستقیم، به واسطه بی اشتیاقی اخلاقی بر استعداد خیانت زناشویی تاثیر غیرمستقیم دارد. در نهایت، با توجه به یافته ها می توان بیان کرد که بی اشتیاقی اخلاقی در رابطه بین صفات خودشیفتگی و ماکیاول گرایی با استعداد خیانت زناشویی نقش واسطه را ایفا می کند.
This study aimed to investigate the relationship between dark traits of personality with infidelity tendency and role of moral disengagement as a mediator. Hence, 204 individuals, were selected by means of multistage cluster sampling from district 8 in Tehran and completed The Dark Triad Personality Questionnaire (Jonson and Webster, 2010), Moral Disengagement Questionnaire (Bandura, 1995), and Infidelity Tendency Questionnaire (Polat, 2006). Data were analyzed using the correlation coefficient and regression analysis. Findings from analysis showed that each of dark traits of personality had significant correlation with moral disengagement and infidelity tendency variables and also moral disengagement had a significant correlation with infidelity tendency. On the other hand, traits of Narcissism and Machiavellianism in addition to direct effect by moral disengagement have indirect effect over infidelity tendency. Finally, according to findings, it can be expressed that infidelity tendency the relation between traits of Narcissism and Machiavellianism with infidelity tendency plays a mediating role.
بادبره، سونیا و زینالی، علی، (1394)، رابطة تجربه های سوء رفتار دوره کودکی با صفات سه گانه تاریک شخصیت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، دانشگاه علوم پزشکی اراک، 19(5)، 11-1.
بشرپور، سجاد، (1394)، صفات شخصیت: نظریه و آزمون، تهران: ساوالان.
رفیعی، سحر، حاتمی، ابوالفضل و فروغی، علی اکبر، (1390)، رابطه بین طرحواره های ناسازاگارانه اولیه و سبک دلبستگی در زنان دارای خیانت زناشویی، فصلنامه جامعه شناسی زنان، 2(1)، 36-21.
سرمد، زهره، (1378)، متغیرهای تعدیل کننده و واسطه ای: تمایزات مفهومی و راهبردی، پژوهش های روان شناختی، 10، 81-63.
شجاعی، محمدصادق، (1388)، نگاهی به ریشه های نظریة صفات شخصیت در اخلاق، مطالعات اسلامی و روانشناسی، 3(4)، 153-129.
عباسی مولید، حسین، فاتحی زاده، مریم، قمرانی، امیر، (1392)، تأثیر زوج درمانی گلاسر بر افزایش تعهد اخلاقی زوجین، مجله بصیرت و تربیت اسلامی، 10(25)، 80-59.
علیزاده فرد، سوسن، (1391)، بررسی رابطة آلکسی تیمیا و بیماری زخم معده: آیا پرخاشگری یک متغیر واسطه ای است؟ روانشناسی سلامت، 1(4)، 83-71.
علیوردی نیا، اکبر، شارع پور، محمود و مرادی، فاطمه، (1392)، بررسی تأثیر خودکنترلی و پیوند اجتماعی بر نگرش دانشجویان نسبت به مصرف الکل، فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی فرهنگی، 1(4)، 97- 69.
عزیزی، شهریار، (1392)، متغیرهای میانجی، تعدیل گر و مداخله گر در پژوهش های بازاریابی: مفهوم، تفاوت ها، آزمون ها و رویه های آماری، فصلنامه تحقیقات بازاریابی نوین، 3(2)، 174-155.
فتحی، منصور، فکر آزاد، حسین، غفاری، غلامرضا و بوالهری، جعفر، (1392)، عوامل زمینه ساز بیوفایی زناشویی زنان، فصلنامه رفاه اجتماعی، 13(51)، 137-109.
مهدی پور بازکیایی، مونا و صداقتی فرد، مجتبی، (1394)، بررسی رابطه بین رضایت زناشویی و صمیمیت زوجین با سازگاری در خانه، فصلنامه روانشناسی تحلیلی- شناختی، 6(22)، 31-21.
مؤمنی جاوید، مهرآور و شعاع کاظمی، مهرانگیز، (1390)، تأثیر روان درمانی زوجینی بر کیفیت زندگی زوجین آسیب دیده از خیانت های زناشویی در تهران، مجله پژوهش و سلامت، 1(1)، 63-54.
ناامنی، ابراهیم، عباسی، فاطمه و زارعی، احمد، (1394)، پیش بینی تعهد زناشویی بر اساس سبک عشق ورزی و باورهای ارتباطی، فصلنامه رفاه اجتماعی، 16(60)، 107-87.
هنرپروران، نازنین، (1393)، بررسی اثربخشی رویکرد پذیرش و تعهد بر بخشش و سازگاری زناشویی زنان آسیب دیده از خیانت همسر، فصلنامه زن و جامعه، 5(2)، 150-135.
Adams, H. M., Luevano, V. X., & Jonason, P. K. (2014). Risky business: Willingness to be caught in an extra-pair relationship, relationship experience, and the dark triad. Personality and Individual Differences, 66, 204–207.
Ali, F., & Chamorro-Premuzic, T. (2010). The dark side of love and life satisfaction: Associations with intimate relationships, psychopathy and Machiavellianism. Personality and Individual Differences, 48, 228–233.
Bandura, A., Barbaranelli, C., Caprara, G. V., & Pastorelli, C. (1996). Mechanisms of moral disengagement in the exercise of moral agency. Journal of Personality and Social Psychology, 71(2), 364.
Brewer, G., & Abell, L. (2015). Machiavellianism and sexual behavior: Motivations, deception and infidelity. Personality and Individual Differences, 74, 186-191.
Brewer, G., Hunt, D., James, G., & Abell, L. (2015). Dark triad traits, infidelity and romantic revenge. Personality and Individual Differences, 83, 122-127.
Egan, V., Hughes, N., & Palmer, E. J. (2015). Moral disengagement, the dark triad, and unethical consumer attitudes. Personality and Individual Differences, 76, 123-128.
Hare, R. D. (2006). Psychopathy: A clinical and forensic overview. Psychiatric Clinics of North America, 29, 709–724. doi:10.1016/j.psc.2006.04.007
Jones, B. D., Woodman, T., Barlow, M., & Roberts, R. (2016). The darker side of personality: Narcissism predicts moral disengagement and antisocial behavior in sport. The Sport Psychologist, 1-23.
Jones, D. N., & Weiser, D. A. (2014). Differential infidelity patterns among the dark triad. Personality and Individual Differences, 57, 20-24.
Jonason, P. K., Li, N. P., Webster, G. D., & Schmitt, D. P. (2009). The dark triad: Facilitating a short‐term mating strategy in men. European Journal of Personality, 23(1), 5-18.
McKinnon, D. P. (2008). Introduction to statistical mediation analysis. New York: Lawrence Erlbaum Associates.
McCown, W. G., Johnson, J. L., & Shure, M. B. (1994). The impulsive client: Theory, research and treatment. New York: American Psychological Association.
McNulty. D, (2014). Predictors of cyberbullying amongst adolescents: The role of empathy, moral disengagement and self-esteem, Psychology at Dublin Business School, School of Arts, Dublin
Moore, C. (2015). Moral disengagement. Current Opinion in Psychology, 6, 199-204.
Moore, C., Detert, J. R., Treviño, L. K., Baker, V. L., & Mayer, D. M. (2012). Why employees do bad things: Moral disengagement and unethical organizational behavior. Personnel Psychology, 65(1), 1–48
Moore, C. (2008). Moral disengagement in processes of organizational corruption. Journal of Business Ethics, 80(1), 129-139.
Previti, D., & Amato, P. R. (2004). Is infidelity a cause or a consequence of poor marital quality?. Journal of Social and Personal Relationships, 21(2), 217-230.
Rauthmann, J. F., & Kolar, G. P. (2012). How “dark” are the Dark Triad traits? Examining the perceived darkness of narcissism, Machiavellianism, and psychopathy. Personality and Individual Differences, 53(7), 884-889.
Rogers, M. K. (2001). A social learning theory and moral disengagement analysis of criminal computer behavior: An exploratory study (Doctoral dissertation, University of Manitoba).
Schmitt, D. P. (2004). Patterns and universals of mate poaching across 53 nations: The effects of sex, culture, and personality on romantically attracting another person’s partner. Journal of Personality and Social Psychology, 86, 560–584.
Shakelford TK & Buss DM, (1997), Susceptibility to infidelity in the first year of marriage, Journal of Research in Personality 31, 193–221
Shakelford TK, Buss DM, & Weekes-Shakelford, VA. (2003).Wife killings committed in the context of a lover’s triangle. Journal Basic ApplSoc Psych; 25:137–143.
Shackelford, T. K., Besser, A . & Goetz, A. T. (2008). Personality, marital satisfaction, and probability of marital infidelity. Journal of Individual Differences Research, 6, 13-25.
Stefano, J.D., & Oala, M. (2008), Extramarital affairs: Basic considerations and essential tasks in clinical work. Journal of Counseling and Therapy for Couples and Families, 16(1):13-19.
Sumner, C., Byers, A., Boochever, R., & Park, G. J. (2012). Predicting dark triad personality traits from twitter usage and a linguistic analysis of tweets. In Machine Learning and Applications (icmla), 2012 11th international conference on (Vol. 2, pp. 386-393). IEEE.
Ulucinar, U., Akar, C., Demir, M., & Demirhan, G. (2012). An investigation on episte-mological beliefs of university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 5133-5137.
Visser, B. A., Pozzebon, J. A., Bogaert, A. F., & Ashton, M. C. (2010). Psychopathy, sexual behavior, and esteem: It’s different for girls. Personality and Individual Differences, 48, 833–838.