شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر انگیزش شغلی کارکنان یک واحد صنعتی با استفاده از رویکرد تحلیل مضمون
محورهای موضوعی : روانشناسی
عطیه صباغی نیا
1
(گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.)
حسین سماواتیان
2
(گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران)
کلید واژه: انگیزش شغلی, ادراک کارکنان, تحلیل مضمون, عملکرد شغلي,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر شناخت و تحلیل عوامل موثر بر انگیزش شغلی کارکنان یک واحد تولید قطعات صنعتی با رویکرد تحلیل مضمون بوده است. این پژوهش از لحاظ هدف جزو پژوهشهای کاربردی قرار می‌گیرد. روش پژوهش از نوع کیفی بوده و جامعه آماری مورد نظر کلیه کارکنان در سطوح مختلف یک شرکت تولیدی قطعات خودرو به تعداد 270 نفر در سال 1400-1399 بوده‌اند. نمونه‌گیری به صورت هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری صورت پذیرفت و با انجام مصاحبه عمیق و اکتشافی با 17 نفر از مدیران و کارکنان سطوح مختلف شرکت انجام گردید. روش تحلیل این پژوهش، تحلیل مضمون براون و کلارک و با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA2020 بوده است. یافته‌ها حاکی از شناسایی ده مضمون اصلی به عنوان عوامل اثرگذار بر انگیزش شغلی می‌باشد که این عوامل عبارتند از: عدالت سازمانی، حمایت سازمانی، دلبستگی شغلی، سرسختی شغلی، سبک رهبری، مدیریت جبران خدمات، وضعیت اقتصادی، امنیت شغلی، وضوح نقش و الزامات شغل. با توجه به نتایج به‌دست آمده هر یک از مضامین اصلی سهمی در انگیزش شغلی کارکنان دارند؛ و مدیران با مورد توجه قراردادن عوامل ادراکی شناسایی شده به دست‌آمده از روش تحلیل کیفی، بهتر می‌توانند باعث بهبود انگیزش شغلی کارکنان گردند و بر عملکرد آنها اثرگذار باشند.
The aim of this study was to recognize and analyze the effective factors on employee work motivation in an industrial production unit applying thematic analysis approach. The purpose of the current study was considered as an applied research. The research method was qualitative and the statistical population was consisted of all 270 employees in different levels of an auto-parts manufacturing company in 2020-2021. Judgment sampling was done until the theoretical saturation was acquired. Applying in-depth and heurictic interviews, 17 individuals, both managers and non manager personnel at different levels of the company were questioned. The analysis method of this research was thematic analysis (Braun & Clarke) using MAXQDA2020 software. The findings indicate the identification of ten main themes as factors affecting work motivation was indicated, including perceived organizational justice, perceived organizational support, job involvement, occupational hardiness, compensation management, leadership style, economic status, role clarity, job security, and job demands. According to the results each of the main themes has a share of employees' work motivation while managers were better able to improve the work motivation of employees and affect their performance by considering identified perceptual factors derived from the qualitative analysis method.
باقری، ح.، رزمجویی، د.، و ساعی، ا. (1397). رابطه هوش هیجانی و خودکارآمدی مبتنی بر عملکرد شغلی کارکنان. مجله روانشناسی، 22(1)، 50-66.
حسین‌زاده¬ بند قیری، ع.، رضوی، س. ع. ا.، و فاضلی، ع. (1396). تاثیر خودکارآمدی و سرسختی روان¬شناختی بر فرسودگی شغلی با میانجی‌گری انگیزش شغلی: مطالعه موردی کارکنان کتابخانه‌های عمومی استان خوزستان. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات اطلاع رسانی وکتابخانه¬های عمومی،24(3)، 480-494.
رابینز، ا. (1394). رفتارسازمانی. ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی. جلد سوم.
علی محمدپور، ع.، تقی پور، ا.، و نعمتی، م. ح. (1396). شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر انگیزش شغلی کارکنان ناوگروه-های رزمی در دریانوردی¬های بلند مدت با استفاده از تکنیک AHP. فصلنامه علمي پژوهشي آموزش علوم دريايي، 4(2)، 71-86.
کریمی، ر.، بشلیده، ک.، و هاشمی، س. ع. (1398). اثر رهبری اصیل بر فرسودگی شغلی با میانجی¬گری حیطه¬های زندگی کاری و خودکارآمدی مقابله شغلی. مجله روانشناسی، 23 (2)، 166-180.
لاتام، گ. پ. (1389). انگیزش شغلی: تاریخچه، نظریه، پژوهش، عمل. ترجمه نسرین ارشدی. تهران: جنگل، جاودانه.
Adeoye, A. O. (2014). An assessment of compensation management and motivation on organisational performance in the insurance industry in Nigeria. Doctoral dissertation, the University of Kwazulu-Natal.
Adeoye, A. O., & Elegunde, A. F. (2014). Compensation management and motivation: Cooking utensils for organisational performance. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(27), 88-97.
Alam, M. T., & Farid, S. (2011). Factors affecting teachers motivation. International journal of Business and social science, 2(1), 298-304.
Arampatzi, E., Burger, M. J., & Veenhoven, R. (2015). Financial distress and happiness of employees in times of economic crisis. Applied Economics Letters, 22(3), 173-179.
Aslam, S. (2014). Impact of financial and non financial rewards on employee motivation. Middle-East journal of scientific research, 21(10), 1776-1786.
Azkiya, H., & Riyanto, S. (2020). The Application of Good Work Motivation to Increase Employee Productivity Salam Indonesia Travel. Journal of social science, 1(5), 204-210.
Baba, A. I., & Ghazali, S. B. (2017). Influence of organizational justice on motivation of public sector employees in Nigerıa: An empirical investigation. International Journal of Management Research & Review, 7(9), 913-925.
Bartone, P. T., Kelly, D. R., & Matthews, M. D. (2013). Psychological hardiness predicts adaptability in military leaders: A prospective study. International Journal of Selection and Assessment, 21(2), 200-210.
Basford, T. E., Offermann, L. R., & Wirtz, P. W. (2012). Considering the source: The impact of leadership level on follower motivation and intent to stay. Journal of Leadership & Organizational Studies, 19(2), 202-214.
Bitencourt, R. G., Pauli, J., & Maciel, A. C. (2019). Influence of the organizational support on Generation Y’s work motivation. Estudios Gerenciales: Journal of Management and Economics for Iberoamerica, 35(153), 390-398.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
Castleberry, A., & Nolen, A. (2018). Thematic analysis of qualitative research data: is it as easy as it sounds?. Currents in pharmacy teaching and learning, 10(6), 807-815.
Celik, M., & Sarıturk, M. (2012). Organizational justice and motivation relationship: the case of Adiyaman University. Istanbul Ticaret Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl, 11(1), 353-382.
Daud, N. (2017). Job security and well-being among private workers in Malaysia. Journal of Technology Management and Business, 4(1), 25-38.
Dermody, M. B., Young, M., & Taylor, S. L. (2004). Identifying job motivation factors of restaurant servers: insight for the development of effective recruitment and retention strategies. International journal of hospitality & tourism administration, 5(3), 1-14.
Dieleman, M., Cuong, P. V., & Martineau, T. (2003). Identifying factors for job motivation of rural health workers in North Viet Nam. Human resources for health, 1(1), 1-10.
Griva, E., Panitsidou, E., & Chostelidou, D. (2012). Identifying factors of job motivation and satisfaction of foreign language teachers: research project design. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 543-547.
Hanafi, A. S., Bahri, S., & Abd Majid, M. S. (2019). Effect of organizational structure, job analysis and leadership style on work motivation and its impact on performance of employees. JPAS (Journal of Public Administration Studies), 1(4), 39-45.
Kavitha, A. (2020). A study on Job Involvement of Employees in Private Sector. Dogo Rangsang Research Journal, 10, 1-11.
Kundu, S. C., Kumar, S., & Lata, K. (2021). Effects of perceived role clarity on innovative work behavior: a multiple mediation model. RAUSP Management Journal, 55, 457-472.
Lorincova, S., Starchon, P., Weberova, D., Hitka, M., & Lipoldova, M. (2019). Employee Motivation as a Tool to Achieve Sustainability of Business Processes. Sustainability, 11(13), 1-15.
Mitchell, J. I., Gagne, M., Beaudry, A., & Dyer, L. (2012). The role of perceived organizational support, distributive justice and motivation in reactions to new information technology. Computers in Human Behavior, 28(2), 729-738.
Mohsan, F., Nawaz, M. M., Khan, M. S., Shaukat, Z., & Aslam, N. (2011). Are employee motivation, commitment and job involvement inter-related: Evidence from banking sector of Pakistan. International Journal of Business and Social Science, 2(17), 226-233.
Osman, A., Othman, Y. H., Rana, S. S., Solaiman, M., & Lal, B. (2015). The influence of job satisfaction, job motivation & perceived organizational support towards organizational citizenship behavior (OCB): a perspective of American-based organization in Kulim, Malaysia. Asian Social Science, 11(21), 174182.
Purba, P., Dalimunthe, R. F., & Absah, Y. (2020). The effect of work skills and employee’s job involvement on employee performance through job satisfaction in manpower office of Medan, Indonesia. European Journal of Human Resource Management Studies, 4(2), 169-188.
Saha, K., Reddy, M. D., Mattingly, S., Moskal, E., Sirigiri, A., & De Choudhury, M. (2019). Libra: On linkedin based role ambiguity and its relationship with wellbeing and job performance. Proceedings of the ACM on Human-Computer Interaction, 3(CSCW), 1-30.
Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: A multi‐sample study. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 25(3), 293-315.
Sharma, B. R., Srivastava, V. N., Ningthoujam, S., & Arora, V. (2012). Job involvement as a key component of work motivation: Search for predictors. Indian Journal of Industrial Relations, 48(2), 325-340.
Sugiarto, S., & Putra, I. G. S. (2020). The role of communication climate on the performance of PT. Lazada Express Bandung employees with work motivation as an intervening Variable. Research in Business Social Science, 9(5), 160-165.
Suzuki, J. (2020). A study of factors influence employee motivation within organization in thailand. [M. A Thesis, degree of Master of Management, Mahidol University].
Yang, F. (2011). Work, motivation and personal characteristics: an in‐depth study of six organizations in Ningbo. Chinese Management Studies, 5(3), 272-297.