اثربخشی آموزش خودحمایتی بر مهارت‌‌های ارتباطی نوجوانان مبتلا به ریزش موی ناشی از شیمی‌درمانی/ رادیوتراپی
محورهای موضوعی : روانشناسینیلوفر نقاش 1 , افروز افشاری 2 * , بتول احدی 3
1 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران
2 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران
3 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران
کلید واژه: خود حمایتی, سرطان با عارضه ریزش مو, مهارت‌‌های ارتباطی, نوجوانان,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش خودحمایتی بر مهارت‌‌های ارتباطی نوجوانان مبتلا به سرطان با عارضه ریزش مو انجام گرفت. روش پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی تک آزمودنی همراه با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو هفته و یک ماهه بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی نوجوانان 15-12 سال مبتلا به ریزش موی ناشی از شیمی‌درمانی/ رادیوتراپی شهر تهران در سال 1400 تشکیل دادند و گروه نمونه شامل 4 نوجوان مبتلا به ریزش موی ناشی از شیمی‌درمانی/ رادیوتراپی بود که با روش نمونه‌گیری در دسترس و با در نظر گرفتن ملاک‌های ورود، انتخاب شدند. برنامه مداخله آموزش خودحمایتی طی 5 جلسه اجرا شد و افراد نمونه در دو مرحله خط پایه A)) و مرحله آزمایشی B)) به پرسشنامه مهارت‌‌های ارتباطی (عطارها، 1386) پاسخ دادند. برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده شد و نتایج آزمون t نشان داد که آموزش خودحمایتی اثر ماندگاری بر ارتباط مؤثر و مؤلفه‌های آنها برای نوجوانان مبتلا به ریزش موی ناشی از شیمی‌درمانی/ رادیوتراپی دارد. از این رو می‌توان نتیجه گرفت که آموزش خودحمایتی به دلیل آموزش خودآگاهی، مهارت‌‌های ارتباطی و رهبری می‌تواند منجر به ارتقای ارتباط مؤثر نوجوانان مبتلا به ریزش موی ناشی از شیمی‌درمانی/ رادیوتراپی شود.
The aim of this study was determining the efficacy of self-advocacy training on communication skills of adolescents with chemotherapy/ radiotherapy induced alopecia. The method of present study was quasi experimental single-subject with pre-test, post-test and two-week and one-month follow-ups. The statistical population of the study consisted of all adolescents aged 12-15 years with chemotherapy/ radiotherapy alopecia in Tehran in 1400. The sample group consisted of 4 adolescents with chemotherapy/ radiotherapy alopecia, who were selected by available sampling method and taking into account the inclusion criteria. The self-advocacy training intervention program was implemented in 5 sessions and the participants responded to the communication skills questionnaire (Attarha, 2007) in two stages, the baseline (A) and the experimental stage (B). SPSS and T test were used for data analysis, and t-test results illustrated the significant effect of self-advocacy training on communication skills and its subscales in adolescents with alopecia due to chemotherapy/ radiotherapy. Therefore, it can be concluded that self-advocacy training due to self-awareness, communication skills and leadership training can lead to the promotion of communication skills of adolescents with alopecia due to chemotherapy/ radiotherapy.
اکبرزاده، مرضیه؛ نادری، طاهره؛ دباغ‌منش، محمدحسین؛ زارع، زهرا؛ طباطبایی، حمیدرضا (1390). شیوع آلوپسی آندروژنتیک در دانش‌آموزان دختر ۱۴ تا ۱۸ ساله شهر شیراز. پوست و زیبایی. ۲ (۴): ۲۲۱-۲۲۸.
حسینی، سیدرحمان؛ اژه‌ای، جواد؛ غلامعلی‌لواسانی، مسعود؛ خلیلی، شیوا (1396). بررسی اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر نظریه انتخاب و واقعیت درمانگری بر افزایش سازگاری اجتماعی و خود تنظیمی در نوجوانان. مجله روانشناسی 21(2). 132-118
خنیفر، حسن؛ پورحسینی، مژده (1391). مهارت‌‌های زندگی. ناشر: مرکز نشر هاجر (وابسته به مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران) قم: هاجر.
زینالی، شیرین (1397). تاثیر ذهن آگاهی شناخت محور بر باورهای ناکارآمد، خودگویی و خودتنظیم¬گری بیماران مبتلا به سرطان. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی. 13 (48)، 13.
شفیعی، رضوان؛ صالح¬زاده، مریم؛ دهقانی، فهیمه؛ مرتضوی¬زاده، محمدرضا (1398). نقش ابرازگری هیجانی و ترس از صمیمیت بر کیفیت روابط بین فردی بیماران مبتلا به سرطان. پژوهش در سلامت روانشناختی. ۱۳ (۲) :۳۳-۴۴.
عطارها، نعيمه (1386). ساخت و هنجاريابي آزمون مهارت‌‌هاي ارتباطي و تعيين ويژگي‌هاي روان‌‌سنجي آن. انتشارات روان‌‌سنجي.
ملکی، مصطفی؛ حسین، محققی؛ صفدر، نبی‌زاده (1398). نقش واسطه‌ای بازخورد خشم در رابطه بین ناگویی هیجان و مهارت‌‌های ارتباطی. مجله روانشناسی.23، 3-302-286
موسوی شریف، سمانه سادات؛ نقش، زهرا؛ قاسم‌زاده، سوگند (1401). رابطه معلم شاگرد و کمک‌طلبی: نقش واسطه‌ای اهداف پیشرفت و انگیزه پیشرفت. مجله روانشناسی.26، 100-110-3
میرباقر، زهرا؛ نصرآبادی، طاهره؛ نصرالله، سپیده (1399). اثر استفاده از کلاه سرد بر ریزش موی ناشی از شیمی‌درمانی در بیماران مبتلا به سرطان پستان: یک مطالعه تجربی در تهران. فصلنامه بیماری های پستان ایران. ۱۳ (۱) :۱۷-۲۳.
نوروزی، قاسم؛ کریمی، عاطفه (1396) معرفی رویکرد خود- وکیلی و بررسی مروری تأثیرات آن به عنوان روشی مناسب برای توانمند سازی افراد دارای کم‌‌توانی ذهنی. تعلیم و تربیت استثنایی. ۶ (۱۴۹): ۴۹-۵۸.
نیکخواه بیدختی، اسماء؛ نجفی، فرشته؛ قلجایی، فرشته (1398). بررسی تاثیر دلقک درمانی بر افسردگی کودکان مبتلا به سرطان تحت شیمی درمانی. مجله پرستاری کودکان. ۶ (۲) :۴۶-۵۲.
Alpert JM, Morris BB, Thomson MD, Matin K, Brown RF. (2019). Identifying how patient portals impact communication in oncology. Health Commun.; 34(12):1395–1403.
Bleyer, W. A. (2002). Cancer in older adolescents and young adults: epidemiology, diagnosis, treatment, survival, and importance of clinical trials. Medical and Pediatric Oncology: The Official Journal of SIOP—International Society of Pediatric Oncology (Societé Internationale d'Oncologie Pédiatrique, 38(1), 1-10
. Bray, F., Ferlay, J., Soerjomataram, I., Siegel, R. L., Torre, L. A., & Jemal, A. (2018). Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: A Cancer Journal for Clinicians. 68(6), 394–424.
Cash, T. F. (2001). The psychology of hair loss and its implications for patient care. Clinics in Dermatology, 19(2), 161–166.
Cambric, M. (2019). The Relationship between Chronic Health Conditions and Health Literacy, Resiliency and Support/ Self-advocacy in Youth. University of South Florida.
Clark E, Stovall E (1996) Advocacy: the cornerstone of cancer survivorship. Cancer Prac 5:239–244
) Dryden, E. M., Desmarais, J., & Arsenault, L. (2017). Effectiveness of IMPACT: Ability to Improve Safety and Self-Advocacy Skills in Students with Disabilities-Follow-Up Study. Journal of School Health, 87(2), 83–89. doi:10.1111/ josh.12474
Eid M, Nahon-Serfaty I. (2015). Risk, activism, and empowerment. Int J Civ Engagem Soc Chang; 2(1):43–6
4 Farhood, B., Geraily, Gh., & Alizadeh, A. (2018). Incidence and Mortality of Various Cancers in Iran and Compare to Other Countries: A Review Articl. Iran J Public Health. 47(3), 309–316.
Hagan T, Rosenzweig M, Zorn K, van Londen J, Donovan H. (2017). Perspectives on self-advocacy: comparing perceived uses, benefits, and drawbacks among survivors and providers. Oncol Nurs Forum. 2017; 44(1):52–59.
Hawley, L., Gerber, D., & Morey, C. (2017). Improving personal self-advocacy skills for individuals with brain injury: A randomized pilot feasibility study. Brain Injury, 31(3), 290–296. doi:10.1080/ 02699052.2016.1250952
Kowitt SD, Ellis KR, Carlisle V, et al. (2019). Peer support opportunities across the cancer care continuum: a systematic scoping review of recent peer-reviewed literature. Support Care Cancer; 27(1):97–108.
Madi, D., & Clinton, M. (2018). Pain and its impact on the functional ability in children treated at the children's cancer center of Lebanon. Journal of pediatric nursing, 39, e11-e20.
Morhun, J. M., Racine, N. M., Guilcher, G. M. T., Tomfohr-Madsen, L. M., & Schulte, F. S. M. (2021). Health-related quality of life and well-being in parents of infants and toddlers with cancer. Current Oncology, 27(2), e206.
Paradiz V, Kelso S, Nelson. Earl A. (2018). Essential Self-Advocacy and Transition. S373-S377.
Pennell, R. L. (2001). Self Determination and self-advocacy: Shifting the Power. Journal of Disability Policy Studies, 11(4), 223-227.
Pennington, R. C., Bross, L. A., Mazzotti, V. L., Spooner, F., & Harris, R. (2021). A Review of Developing Communication Skills for Students with Intellectual and Developmental Disabilities on College Campuses. Behavior Modification, 45(2), 272-296.
Peterson, R. K. & Katzenstein, J. M. (2018): Working memory and processing speed among pediatric brain tumor patients treated with photon or proton beam radiation therapy. Children's Health Care. 48(2), 131-141.
Poetz, C. L. (2003). Reflections on 30 years of involvement in self-advocacy. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 28(1), 84–86
. Price, R. A. (2018). Teaching Self-Advocacy for Disability Rights to Individuals with Intellectual and Developmental Disabilities Through a Behavior Skills Training Approach. Michigan State University, ProQuest Dissertations Publishing, 2018. 1080868
Sayed S, Elmiyeh B, Rhys Evans P, et al. Quality of life and outcomes research in head and neck cancer: a review of the state of the discipline and likely future directions. Cancer Treat Rev. 2009; 35:397.
Saraswat, N., Chopra, A., Sood, A., Kamboj, P., & Kumar, S. (2019). A descriptive study to analyze chemotherapy-induced hair loss and its psychosocial impact in adults: Our experience from a tertiary care hospital. Indian dermatology online journal, 10(4), 426.
Schmidt, E. K., Faieta, J., & Tanner, K. (2019). Scoping Review of Self-Advocacy Education Interventions to Improve Care. OTJR: Occupation, Participation and Health, 153944921986058.
Tan, M. (2007). Social support and coping in Turkish patients with cancer. Cancer Nursing, 30(6), 498-504.
Thomas, T. H., Donovan, H. S., Rosenzweig, M. Q., Bender, C. M., & Schenker, Y. (2021). A Conceptual Framework of Self-advocacy in Women with Cancer. ANS. Advances in nursing science, 44(1), E1.
Traustadottir, R. (2006). Learning about self-advocacy from life history: a case study from the United States*. British Journal of Learning Disabilities, 34(3), 175–180.
Utami, A. R., & Pudjiati, S. R. R. (2019, August). The Effectiveness of Rational Emotive Behavior Therapy to Decrease Aggressive Behavior in a Child with Alopecia. In 2nd International Conference on Intervention and Applied Psychology (ICIAP 2018). Atlantis Press.
Walsh-Burke, K., & Marcusen, C. (1999). Self-Advocacy Training for Cancer Survivors. The Cancer Survival Toolbox. Cancer Practice, 7(6), 297–301.
Wils, R., Jacob, A. R., Daniel, E. S., Chacko, R. T., & Reka, S. (2019). Distress and coping in cancer patients experiencing chemotherapy-induced alopecia. Indian Journal of Continuing Nursing Education, 20(1), 60.
Wolf, J. J., & Hudson Baker, P. (2018). Alopecia Areata: Factors That Impact Children and Adolescents. Journal of Adolescent Research, 074355841876824.
World Health Organization (2018). Global Health Observatory. Geneva: World Health Organization;