بررسی رابطه ساختاری طرحواره های ناسازگار اولیه، تمایزیافتگی خود و عملکرد جنسی با تمایل به روابط فرازناشویی
محورهای موضوعی : روانشناسیمهناز نصیری جونقانی 1 * , فرهاد اصغری 2 , علی پورصفر 3
1 - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران
2 - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران
3 - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران
کلید واژه: طرحواره های ناسازگاراولیه, تمایزیافتگی خود, عملکرد جنسی, تمایل به روابط فرازناشویی,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه‌ی ساختاری طرحوارههای ناسازگار اولیه، تمایزیافتگی خود و عملکرد جنسی با تمایل به روابط فرازناشویی بود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش دانشجویان زن متأهل دانشگاه گیلان در سال تحصیلی 97-1396 بود که از بین 1200 نفر، 250 نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از بین دانشکده‌ها انتخاب شدند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش آماری توصیفی و استنباطی، آزمون سوبل، معادلات ساختاری و آزمون همبستگی پیرسون و نرم‌افزارهای اس پی اس اس نسخه 23 و ایموس استفاده شد. نتایج نشان داد که طرحوارههای ناسازگار اولیه، تمایزیافتگی خود و عملکرد جنسی بر تمایل روابط فرازناشویی اثر داشتند. طبق یافته‌های پژوهش حاضر رابطه طرحوارههای ناسازگار اولیه، تمایزیافتگی و عملکرد جنسی با تمایل به روابط فرازناشویی مستقیم و به ترتیب برابر با (48/2 = t و 20/0=β)، (68/5 = t و 43/0-= β)، (51/2 = t و 16/0-= β) بود. یافته‌ها همچنین نشان داد طرحوارههای ناسازگار اولیه اثر غیرمستقیم به‌واسطه‌ی تمایزیافتگی بر تمایل به روابط فرازناشویی داشته است (19/4 =t و 21/0=β) و اثر غیرمستقیم به‌واسطه‌ی عملکرد جنسی بر تمایل به روابط فرازناشویی نداشته است (52/0t= و 01/0=β)، بنابراین وجود رابطه غیرمستقیم بین طرحوارههای ناسازگار اولیه با تمایل به روابط فرازناشویی با میانجی‌گری عملکرد جنسی رد (p>0.05) و با میانجی‌گری تمایزیافتگی خود تأیید شد (p<0.05). یافته‌ها در کل بیانگر آن است که طرحوارههای ناسازگار اولیه، تمایزیافتگی خود و عملکرد جنسی در بروز پدیده‌ی خیانت نقش مؤثر دارد.
The aim of this study was to investigate the structural relationship between early maladaptive schemas, self-differentiation and sexual function with the tendency to extramarital relationships. The present study was a descriptive-correlational. The statistical population consisted of all married female students of Gilan university, Iran, in the academic year 2017-2018.Considering the size of the population, 280 students were selected as sample through multistage cluster sampling. For analysis of data, descriptive and inferential statistics, Sobel test, structural equation and SPSS and Amos softwares were used. The results showed that the early maladaptive schemata, self- differentiation and sexual function affect on extramarital relations. According to the results, three variables, the early maladaptive schemata, self- differentiation and Sexual function, in sequence with(t=2/48, β=20), (t=5/68, β=-0/43), (t=2/51, β=-0/16) have direct relation with extera marital relationship proneness and affect on. The results also showed that the early maladaptive schemata by mediation of self- differentiation have indirect effect(t=4/19, β=0/21) and by mediation of Sexual function don’t have indirect effect(t=0/52, β=0/01) on extera marital relationship proneness. So, the indirect relationship of the early maladaptive schemata by mediation of self- differentiation were confirmed and the other were rejected (p>0.05). Results showed that the early maladaptive schemata, self- differentiation and Sexual function has impact on the initiation of treachery phenomenon.
احمدي، ناهید (1391). بررسی جامعه‌شناختی روابط خارج از چارچوب ازدواج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
افشاری کاشانیان، امید؛ زهراکار، کیانوش؛ محسن زاده، فرشاد؛ تاجیک اسماعیلی، عزیزالله. (1398). شناسایی عوامل زمینه ساز خیانت زناشویی در زنان. فصلنامه علمی پژوهش های مشاور،ه دوره 18 ، شماره 71 ، ص 121 - 154.
باقری، فاطمه؛ کیمیایی، سیدعلی؛ کارشکی، حسین. (1399). صمیمیت زناشویی: نقش تعیین کننده تمایزیافتگی خود و نیاز به امنیت در زنان متاهل غیربالینی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمان ، ی دانشگاه علامه طباطبایی، سال یازدهم، شماره 42 ، تابستان 1399 ، ص 280 - 261 .
بختیاری، انسیه؛ حسینی، سعیده؛ عارفی، مختار؛ افشاری نیا، کریم. (1398). مدل علی روابط فرازناشویی براساس سبک های دلبستگی و طرحواره های ناسازگار اولیه: نقش واسطه ای صمیمیت زناشویی و سبک های عشق ورزی، جلد 7، شماره 2، ص 245 - 258.
پاک نیت، معصومه؛ روشن چلسی، رسول. (1397). پیش بینی رضایت زناشویی براساس هیجان خواهی، صمیمت، عملکرد جنسی و ویژگی های شخصیتی در پرستاران. مجله روانشناسی بالینی و شخصیت. دوره 16 ، شماره 1(پیاپی 30)، 178 - 159.
ثنایی، باقر(1387). مقیاس های سنجش خانواده و ازدواج, تهران : انتشارات بعثت.
جهانفر، شايسته؛ مولايي نژاد، ميترا. درسنامه اختلالات جنسي . چاپ اول. تهران، بيژه، نشرسالمي،1380، صفحات79-11.
چهرازابوالحسنی، مرضیه(1395). رابطه ی تعارضات زناشویی و طرحواره های ناسازگاراولیه با نگرش به روابط فرازناشویی.پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، رشته مشاوره خانواده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
حمیدپور، حسن؛ اندوز، زهرا(1393). ترجمه طرحواره درمانی. تهران، انتشارات ارجمند.
دانش، عصمت (1383). تأثیر زوج درمانگري اسلامی. مجله پژوهشکده حوزه و دانشگاه و معاونت پژوهشی دانشگاه شهید بهشتی.
روبراهان، افسانه(1395). رابطه بلوغ عاطفی، تمایز یافتگی و طرحواره های ناسازگار اولیه با روابط فرازناشویی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علم و فرهنگ
روشن نژاد، نجمه؛ بیان فر، فاطمه؛ طالع پسند، سیاوش. (1398). پیش بینی سازگاری زناشویی زوج های جوان بر مبنای ویژگی های شخصیتی، تمایزیافتگی خود و سرسختی. مجله روانشناسی، سال یازدهم، بهار 1398 ، شماره (1)، پیاپی 41 .
زحمت پیشه، کیمیا(1396). بررسی نقش سبک هویت، خودشیفتگی شخصیت و رضایت جنسی در روابط فرازناشویی مردان شهرستان بندرعباس. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه هرمزگان.
سامی، عباس؛ نظری،علی محمد؛ محسن زاده،فرشاد؛ طاهری، مهدی(1394) روابط چندگانه سبك هاي دلبستگي، ابعاد شخصيت و رضايت زناشويي با پيمان شكني زناشويي.فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده(29)9.
شاه سیاه، مرضیه؛ بهرامی، فاطمه؛ محبی، سیامک (1388). بررسی رابطه‌ی رضایت جنسی و تعهد زناشویی زوجین شهرستان شهرضا 1387. مجله اصول بهداشت روانی (43)11، 238-233.
شکوهی یکتا، محسن؛ اکبری زردخانه، سعید؛ علوی نژاد، سیده ثریا؛ سجادی اناری، سید سعید. (1398). آموزش توانش های تنظیم هیجان مبتنی بر روی آورد شناختی- رفتاری و اثربخشی آن بر رضایت زناشویی و شادکامی زوجین. مجله علوم روانشناختی، آبان 1398 ، دوره 18 ، شماره 80 ، ص 887 - 895 .
شیردل، ملیحه.(1385). بررسی عوامل گرایش مردان و زنان متأهل به رابطه نامشروع جنسی. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره وراهنمایی، دانشگاه آزاد بجنورد.
شیوه، شبنم؛ موسوی، سید علی اکبر(1394). پیش بینی نگرش به خیانت بر اساس عملکرد جنسی در دانشجویان زن متأهل. دومین کنفرانس بین المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی.1394.
صادقی بیدمشکی، فرزانه؛ میرهاشمی، مالک (1395). رابطه سبک‌های دلبستگی و طرحوارههای ناسازگار اولیه با اختلال عملکرد جنسی. فصلنامه خانواده پژوهی- سال دوازدهم/ شماره 45/ بهار 95. صفحات 169-155.
صادقی فر، اکرم (1387). بررسی وضعیت عشق و ازدواج و چگونگی تغییر آن در طول زندگی مشترك. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
صفایی، مهسا(1391). بررسی عوامل تأثیرگذار بر گرایش زنان متأهل به روابط فرازناشویی: نقش ویژگیهای شخصیتی بعنوان متغیر میانجی. دانشگاه الزهراء.
غلامرضایی، هادی(1394). رابطه طرحوارههای ناسازگار اولیه و افکارپارانوئید با روابط فرازناشويی زوجین در آستانه طلاق. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه آزاد قوچان.
قیمتی، عبدالرحیم (1391). پیشبینی کیفیت زندگی از طریق متغیرهاي هیجان خواهی و رضایت جنسی در بین زنان و مردان داراری ارتباط فرازناشویی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، مشاوره خانواده، دانشگاه فردوسی مشهد.
کرمی، جهانگیر؛ شلاتی، بیتا؛ هویزی، ندا. (1396). همبستگی عزت نفس جسی و اختلال در عملکرد جنسی با رضایت زناشویی در پرستاران بیمارستان های شهر کرمانشاه. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم. 11 ، 9، 93-86 .
کریمان، نورالسادات؛ تارویردي، مرضیه؛ ماهیار، آذر و علوي، حمید (1384). بررسی تأثیر عمل کولپورافی بر رضایتمندي جنسی زنان. فصلنامه باروري و نابارور. ي شماره 3. ص 260-254.
کریمی، سارا(1394). نقش طرحواره های ناسازگار اوليه و صفات بنيادی شخصیت در پیش بینی باورها درمورد خیانت زناشویی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.
گاریزی، معصومه زارع؛ ابراهیمی مقدم، حسین؛ ابوالمعالی الحسینی، خدیجه. (1399). پیش بینی تعهد زناشویی براساس نیازهای بنیادین روان شناختی و صمیمیت با واسطه گری تمایزیافتگی خود. فصلنامه روانشناسی کاربردی، دوره 4، شماره 1.
لعل زاده، انسیه؛ اصغری، محمدجواد و حصارسرخی، ربابه(1394). بررسی نقش طرحواره های ناسازگار اولیه در پیشبینی طلاق عاطفی و روابط فرازناشويی. مجله روانشناسی بالینی، 7(2)، 101-110.
مؤمنی، خدامراد؛ کاوسی امید، سکینه؛ امامی، رزیتا (1394). پیشبینی تعهد زناشویی بر اساس تمایزیافتگی خود، همبستگی و انطباق پذیری خانواده و صمیمیت زناشویی. دو فصلنامه آسیب‌شناسی، مشاوره و غنی سازی خانواده.58-46/(1) 1/1394.
نوایی، جعفر؛ محمدی آریا، علیرضا(1394). بررسی ارتباط طرحواره های ناسازگار اولیه با توجیه روابط فرازناشویی در میان افراد متأهل.نشریه روان پرستاری، دوره3، شماره4، 27-18، زمستان1394
ولدخانی، جمیله( 1387 ). بررسی رابطه منزل تهاي هویتی من و خود متمایزسازي با رضایت زناشویی در مردان و زنان متأهل در دانشگاه علامه. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی
یوسفی، ناصر(1389). مقایسه ی اثربخشی دو رویکرد خانواده درمانی مبتنی بر طرحواره درمانی و نظام عاطفی بوئن بر طرحواره های ناسازگار اولیه در مراجعان متقاضی طلاق شهر سقز. مجله اصول بهداشت روانی،سال 13(4)، زمستان 1390، صفحه 73-356
Allen, E. S., Atkins, D. C., Baucom, D. H., Snyder, D. K., Gordon, K. C., & Glass, S. P. (2005). Intrapersonal, interpersonal, and contextual factors in engaging in and responding to extramarital involvement. Clinical Psychology: Science and Practice, 12(2), 101-130.
Allen, E.S., & Baucom, D.H. (2004). Adult attachment and pattern of extra dyadic involvement.Family Process.43,467-488
. Atkins, D. C., Jacobson, Neil S., & Baucom, D. H. (2001). Understandinginfidelity: Correlates in a national random sample. American Psychological Association, 15(4), 735-749
. Atkins, D. C., Jacobson, Neil S., & Baucom, D. H. (2001). Understanding infidelity: Correlates in a national random sample. American Psychological Association, 15(4), 735-749
. Barta, W. & Drigotas, S. (2001). The cheating heart: Scientific explorations of infidelity. Current Directions in Psychological Science, 10(5), 177-180
. Bentler, P.(1980). Multivariate analysis with latent variables: Causal modeling. Annual Review of Psychology, 31, 419-456
. Blow, A., & Hartnett, K. (2005). Infidelity in committed relationships II: a substantive review. Journal of Marital and Family Therapy, 31(2), 217-234
. Bowen, M. (1978), Family Therapy in Clinical Practice. New York,NY, USA: J.Aronson
. Buss, D.M. & Shackelford, T.K. (1997). Susceptibility to infidelity in the first year of marriage. Journal of Research and Personality. 31, 193-221
. Buunk, B.P. (1980). Extramarital sex in the Netherlands. Alternative Lifestyles. 3, 11-39
.
-Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming. Routledge. Campbell A. M (2009 ). How selected personality factors affected the relationships between marital satisfaction, sexual satisfaction. and infidelity Unpublished doctoral dissertation. College of education Louisiana, tech university
. Chuick, C. D. (2009). Gender and infidelity: a study of the relationship between conformity to masculine norms andextrarelational involvement. PhDdiss., University of Iowa, 2009. http://ir.uiowa.edu/etd/284
. Cobb AR,Tedeschi RG, Calhoun LG, (2006). Correlates of posttraumatic growth in survivors Dev psycho. 28,499-514
. DeCesare, S.D. (2008). Anxiety and depression: self-differentiation as a uniquepredictor.Unpublished doctoral dissertation.Mary wood University. Dev psycho. 28,499-514
. Drigotas, S. M., Safstrom, C. A. & Gentilia, T. (1999). An investment model prediction of dating infidelity. Journal of Personality and Social Psychology, 77, 509-524
. Feldman, S.S. & Cauffman, E. (1999). Your cheatin' heart: Attitudes, behaviours, and correlates of sexual b etrayal in late adolescents. Journal of Research on Adolescence. 9,227-253
. Fisher, H. E., & Aron, A. (2010). Infidelity: when, where, why. IN WR Cupach and BH Spitzberg, The Dark Side of Close Relationships II, New York: Routledge, pp 175-196
. Glade,A.C.(2005).Differentiation, Marital, satisfaction and depressive symptoms:An application of Bowen theory. Dissertation Committee, M. A. The Ohio State University. http://etd.ohiolink.edu
Habben, M. C., & Sporakowski, J. M. (2000). Differentiation as a Predictor of Extramarital Involvement. (An Unpublished doctoral dissertation). Virginia Polytechnic Institute and State University
. Hill,A. (2008). Predictors of relationship satisfaction: the link between cognitive flexibility, compassionate love and level of differentiation. Unpublished doctoral. issue,23,3-25
. Jill, L., Michiel, F., & Vreeswijk, A. (2008). An empirical test of schema model conceptualizations in personality disorders. Behavior Research and Therapy, 46, 854-863
. Liu, C. (2000). A theory of marital sexual life.Journal of Marriage and the Family.62,363-374. masculine norms and extra relational involvement [Thesis]. Iowa, IA: University of Iowa 2013
. McDermott, N. (2008). Early maladaptive schemas, attachment, negative affect and relationship satisfaction. Master thesis. Rowan University
. Miller, R.B.,Anderson,S.,&Keala,D.K. (2004). IsBowen theory valid? A review of basicresearch. Journal of marital and family therapy, 30,453-470
. Moultrup, D.J. (1990). Husbands, wives, and lovers: The emotional system of the extramarital
Olderbak, S. & Figucred, A. J. (2009). Prediction romantic relationship satisfaction from lift history strategy. Journal of Personality and Individual Difference, 46, 604-610
. Peleg-popko, O. (2004). Differentiation and test anxiety in References Adolescents. Journal of adolescents, 27, 649-658
. Platt, R. L., Nalbone, D. P., Casanova, G. M., & Wetchler, J. L. (2008). Parental conflict and infidelity as predictors of adult children’s attachment style and infidelity. The American Journal of Family Therapy,36, 149-161
. Rosen, R. Brown, C. Heimany, Lebiblum, S. meston , C., et al. (2000) . The Famale sexual function Index (FSFI). amultidimensional Self- Report instrument For the assessment of female sexual Function .Journal Sex Marital Ther. Apr –Jun 26(2):191-208.(PMID*10782451)
. Skowron, E. A., & Friedlander, M. L. (1998). The Differentiation of Self-Inventory: Development and Initial Validation. Journal of Counseling Psychology, 45, 235-249
. Skowron, E. A., & Schmitt, T. A. (2003). Assessing interpersonal fusion: Reliability and validity of a new DSI fusion with others subscale. Journal of marital and family therapy, 29
(2), 209-222. Skowron,E.A,(2000). The role of differentiation of self in marital adjustment. Journal of counseling psychology, 45(3),235-246
. Stets, J. E., & Hammons, S. A. (2002). Gender, control, and marital commitment. Journal of Family Issues, 23
(1), 3-25. Thomson, R.L, Stewart, K.A. (2007). Forecasting friendship: How marital quality maternal mood and attachment security are linked to childrens peer relationship. Journal Appl Dev psycho. 28, 499-514
. Whitaker, D. J. Steven, R. & Beach, J. (1999). Attachment and Expection about Future Relationships: Moderation by Accessibility. Georgia: University of Georgia
. Young,J.E.(1999). Cognitive therapy for personality disorder: A schema-focused approach(rev.ed.).Sarasota, FL: Professional Resources Press
. Yucel, D. & Gassanov, M. A. (2010). Exploring actor and partner correlates of sexual satisfaction among married couples. Social Science Research, 39
(5), 725-738.