مدل یابی روابط ساختاری بین ابعاد هویت فردی، اجتماعی و ملی در میان دانشجویان دانشگاه های تهران
محورهای موضوعی : روانشناسی
1 - گروه روانشناسی اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، تهران، ایران.
کلید واژه: هویت ملی, پایگاه هویت فردی, هویت اجتماعی, هویت قومی, هویت دینی, هویت مدرن.,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف مدلیابی روابط ساختاری بین ابعاد هویت فردی، اجتماعی و ملی در میان دانشجویان دانشگاه های تهران انجام شد. مطالعه حاضر از نوع مطالعات توصیفی- همبستگی بود. از دو پرسشنامه هويت فردي آدامز، مشهور به پرسشنامه گسترش يافته سنجش عيني من و پرسشنامه هويت اجتماعي (شامل هویت مدرن، دینی، قومی) و ملی به عنوان ابزار تحقيق استفاده گرديد. اين دو پرسشنامه روي 600 دانشجوي دانشگاههاي شهر تهران (17 دانشگاه شهر تهران به عنوان جامعه آماري پژوهش) به اجرا در آمد و در نهايت 524 پرسشنامه (فاقد ايراد) در سيستم پردازش داده‌ها ثبت و روابط ساختاری آنها در قالب تحلیل مسیر مورد تحليل قرار گرفت. نتايج حاصل از تحليل مسير نشان داد مدل روابط ساختاري متغيرهاي هويت از برازش لازم برخوردار است و اثرات مستقیم و غیرمستقیم ابعاد هویت فردی و اجتماعی بر هویت ملی معنادار است (01/0>P) و فهم هویت ملی بدون توجه به لایه های هویت فرد اجتماعی فهمی کاهش گرایانه است. بر این اساس به سیاستگذاران اجتماعی توصیه میشود در تلاش برای تقویت هویت ملی در دانشجویان نقش پایگاههای هویت فردی و اجتماعی جوانان را در نظر داشته باشند و برای تقویت این مولفهها اقدامات کاربردی صورت دهند.
The purpose of the present study was to investigate structural relations between dimensions of personal and social identity elements and their effects on students of Tehran universities' national identity. The research method was descriptive and correlational. two personal identity questionnaires (Adams), known as "Extended Objective Measure of Ego Identity Status" and a national and social identity questionnaire (prepared by the researcher) were used as research instruments. About 600 university students of Tehran City (17 universities as the statistical population of the research) were examined by these tests and finally, 524 true questionnaires (without error) were registered and analyzed in a data processing system, and then path analysis was used to analyze the data. The results showed that the model had the necessary fit and direct and indirect effects of dimensions of personal and social identity elements were significant on national identity (p<0.01) and considering national identity regardless of the elements of social and personal identity is a reductionist understanding. Accordingly, social policymakers are advised to consider the role of youth personal and social identity bases in trying to strengthen the national identity of students and to take practical intervention to strengthen these components.
آریانپور، حمیدرضا، حجازی ، الهه، اژه ای، جواد و غلامعلی لواسانی، مسعود. (1398). هویت تحصیلی دانشجویان ایرانی: یک مطالعة کیفی. مجله روانشناسی، 22 (3)، 234-253.
ابوالحسني، سيدرحيم. (1387). مولفه هاي هويت ملي با رويكردي پژوهشي، فصلنامه سياست، مجله دانشكده حقوق و علوم سياسي، 38 (4)، 1-22.
احمدي، حميد. (1383). هويت و قوميت در ايران، از كتاب هويت در ايران، تهران: پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات اجتماعي جهاددانشگاهي.
افضلي، رسول. (1388). تحليل بنيادهاي پايدار همگرايي و متغيرهاي اعتباري تهديد قومي در ايران، پژوهش هاي جغرافياي انساني،70، 77-90.
پاشا، غلامرضا؛ گل‌شكوه، فرزانه. (1382). رابطه بين اكتساب هويت و بهداشت رواني در دانشجويان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز، ويژه‌نامه دانشكده علوم تربيتي و روان‌شناسي دانشگاه مشهد، 4 (1)، 355-373.
پويافر، مهدي. (1386)، بررسي تطبيقي سنجه‌هاي دينداري، پایان نامه كارشناسي ارشد، رشته جامعه‌شناسي، دانشگاه تربيت‌معلم.
تقی لو، فرامرز، کندوانی، علیرضا، جبارپور، فرهاد و ابراهیمی، مهدی. (1394). بررسی رابطه ی بین سرمایه‌ی فرهنگی و بحران هویت در میان دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. تغییرات اجتماعی – فرهنگی، 12 (4)، 16-46.
جلالي، محمدرضا. (1392). سنخ‌شناسي روابط و رفتار دانشجويان در خوابگاه‌هاي دانشجويي در سطح شهر تهران، جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران ، 2 (4)، 91-108.
صدیق سروستانی، رحمت اله و حاجیانی، ابراهیم. (1387). مطالعه تجربی منابع هویت ایران. مطالعات ملی, 9(2 ) 31-52.
دغاقله، عقيل. (1386)، نسبت سنجي هويت‌هاي اجتماعي و الگوهاي هويت‌يابي در جهان امروز، مجله راهبرد، 15 (3)، 49-71.
رنجبر، مقصود. (1385)، نهادهاي ديني مدني و هويت در ايران قبل و بعد از انقلاب اسلامي، در: نهادهاي مدني و هويت در ايران، به كوشش داوود غراياق زندي، تهران: انتشارات تمدن ايراني.
شجاعي‌زند، عليرضا. (1384). مدلي براي سنجش دينداري در ايران، مجله انجمن جامعه‌شناسي ايران، 6 (1)، 34- 66.
اسکندری، حسین و شكرايي، زهرا. (1383)، بررسي و مقايسه پايگاه‌هاي هويت در ميان دختران و پسران دانشجو، مطالعات اجتماعي - روان شناختي زنان (مطالعات زنان)، 2 (5)؛ 87-110.
غضنفري، احمد. (1382)، بررسي تأثير هويت و راهبردهاي مقابله‌اي بر سلامت رواني دانش‌آموزان دبيرستاني و پيش‌دانشگاهي، رساله دكتري روان‌شناسي، دانشگاه علامه طباطبایی.
فکوهی ناصر و آموسی مجنون. (1388). هویت ملی و هویت قومی در کردستان ایران (مطالعه موردی معیشت اقتصادی و تعلق های هویتی نزد جوانان شاغل در اقتصاد غیر رسمی پیرانشهر). پژوهش جوانان، (2)، 49-75.
قريشي، فردين. (1381). جهاني شدن و تحول در تصور ما از خويشتن، فصلنامه مطالعات ملي، 3 (11)، 37-58.
قنبري، علي. (1387).طرح‌پژوهشي، سنجش هويت ملي ايرانيان، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات اجتماعي جهاددانشگاهي.
لهسايي زاده ، عبدالعلی، مقدس، علی اصغر و تقوی نسب، مجتبی. (1388)، بررسي عوامل داخلي موثر بر هويت قومي و هويت ملي در ميان اعراب شهرستان اهواز، جامعه شناسي كاربردي، 33 (1) ، 45-70.
محرابي، عليرضا. (1387). بررسي و تبيين مباني و مؤلفه‌هاي انسجام ملي، تهران: پژوهشكده تحقيقات استراتژيك مجمع.
محمدی، حمیده و فولاد چنگ ، محبوبه. (1397). نقش واسطه ای سبک های پردازش هویت در رابطه بین سبک های دلبستگی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان. مجله روانشناسی، 22 (3)، 308-325.
ميرزايي، حسينعلي. (1388). بررسي تحليلي هويت قومي و ملي دانشجويان دانشگاههاي دولتي ايران و عوامل موثر بر آن، رساله دكتري رشته جامعه‌شناسي، دانشگاه اصفهان.
نوابخش، مهرداد و سادات نیکوکار، مستانه. (۱۳۹۰). جهانی شدن و بحران هویت جوانان، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، ۲(۳)، ۸۹-۱۱۰.
نواح، عبدالرضا و تقوی نسب، مجتبی. (1386). تأثير احساس محروميت نسبي بر هويت قومي و هويت ملي، مطالعه موردي: اعراب استان خوزستان، مجله جامعه شناسي ايران، 8 (2)، 142-163.
يوسفي، علي. (1383). هويت قومي و رابطه آن با هويت جامعه‌اي، نتيجه پژوهش، معاونت امور اجتماعي وزارت كشور.
Kind, Amy (2015). Persons and Personal Identity (Key Concepts in Philosophy). Polity; 1st Edition
Marcia (1966), development and validation of ego identity status, Journal of Personality and Social Psychology, 3.
Schlenker, B. R. (2012). Self-presentation. In M. R. Leary & J. P. Tangney (Eds.), Handbook of self and identity (2nd ed., pp. 542- 570). New York: Guilford
Vignoles, V. L., Schwartz, S. J., &Luyckx, K. (2011). Introduction: Toward an integrative view of identity. In S. J. Schwartz, K. Luyckx, & V. L.Vignoles (Eds.), Handbook of identity theory and research (pp. 1-27). New York, NY: Springer
Vignoles, Vivian. (2017). Identity: Personal and Social. Oxford Handbook of Personality and Social Psychology (2nd ed.)
Wetherell, M. (2010). The field of identity studies. In M. Wetherell& C. T. Mohanty (Eds.), The Sage handbook of identities (pp. 3- 26). London, England: Sage
Woodward, K. (2002). Understanding identity. London, England: Arnold.