انسجام خانوادگی و والدآزاری: نقش واسطه ای خشونت خانگی، تعارض زناشویی، عزت‌نفس و تاب آوری
محورهای موضوعی : روانشناسی
ذبیح اله عباس پور
1
*
,
راضیه نظریان سامانی
2
,
خدیجه شیرالی نیا
3
1 - گروه مشاوره، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
2 - گروه مشاوره، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
3 - گروه مشاوره، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
کلید واژه: والدآزاری, انسجام خانوادگی, خشونت خانگی, تعارض زناشویی, عزت‌نفس, تاب آوری,
چکیده مقاله :
هدف این پژوهش بررسی نقش واسطهای خشونت خانگی، تعارض زناشویی، عزت‌نفس و تاب آوری در رابطه بین انسجام خانوادگی و والدآزاری در دانش آموزان دختر و پسر متوسطه اول و دوم در شهر شهرکرد بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش‌آموزان دختر و پسر متوسطه اول و دوم در شهر شهرکرد و مادران آنان در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که 779 نفر به روش نمونه-گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان این پژوهش پرسشنامه والد آزاری فرم پسران (PAS-bv)، مقیاس والد آزاری (دختر- مادر)(PAS-gm)، مقیاس مواجهه کودک با خشونت خانگی (VCED)، مقیاس به تعارض زناشویی والدین (PMCS)، پرسشنامه انسجام خانواده (SFC)، پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ و تاب آوری کانر دیویدسون (CD-RIS)، را تکمیل کردند. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین خشونت خانگی، تعارض زناشویی، انسجام خانوادگی، عزت نفس و تاب آوری با والد آزاری رابطه معناداری وجود دارد. مدل نهایی برازندگی مناسبی را نشان داد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که که انسجام خانوادگی هم به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق خشونت خانگی، تعارض زناشویی، عزت نفس و تاب آوری بر والد آزاری اثر معنادار دارد.
The aim of this study was to investigate the mediating role of domestic violence, marital conflict, self-esteem and resilience in the relationship between family cohesion and parent abuse in first and second grade male and female high school students in Shahrekord. The statistical population of this study was all male and female high school students in Shahrekord and their mothers, 779 of whom were selected by convenience sampling. Instruments in this study were Parent Abuse Scale (PAP-bv), Parent Abuse Scale (PAP-gm), Child Exposure to Domestic Violence (VCED), Parental Marital Conflict Scale (PMCS), Samani Family Cohesion Questionnaire (SFC) Rosenberg Self-Esteem Scale and the Connor-Davidson Resilience Scale (CD-RIS). The model evaluation was made by path analysis method. The results of correlation coefficients showed that there were significant positive correlations between domestic violence and marital conflict and parent abuse, and that there were significant negative correlations between family cohesion, self-esteem and resilience and parent abuse. The final model showed good fitness. The results of path analysis showed that family cohesion has a direct and indirect effect on parent abuse through domestic violence, marital conflict, self-esteem and resilience.
شکرکن، حسین؛ ارشدی، نسرین؛ شهنی ییلاق؛ منیجه؛ حقیقی، جمال. (1387). طراحی و آزمودن الگویی از پیشایندها و پیامدهای مهم انگیزش شغلی در کارکنان شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب منطقه اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، 15(1)، 1-32.
رجبی، غلامرضا؛ بهلول، نسرین. (1386). سنجش پایایی و روایی مقیاس عزت‌نفس روزنبرگ دانشجویان سال اول دانشگاه شهید چمران. پژوهش‌‌هاي تربيتي و روان شناختي، 3(2)، 48-33.
رضازاده مقدم، سونه؛ خدابخشی کولایی، آناهیتا؛ حمیدی پور، رحیم؛ ثناگو، اکرم. (1397). اثربخشی روانشناسی مثبت‌نگر بر امید و تاب‌آوری مادران دارای کودک کم‌توان ذهنی. مجله روان پرستاری، 6(9)،37-31.
زارع، مریم؛ سامانی، سیامک. (1387). بررسی نقش انعطاف‌‌پذیری و انسجام خانواده در هدف‌گرایی فرزندان. خانواده‌‌پژوهی، 4(13)، 17-36.
ساماني، سیامک. (1381). بررسي مدل علي همبستگي خانوادگي، استقلال عاطفي و سازگاری. پايان نامه دكتري، دانشگاه شیراز.
عبادی، غلامحسین؛ برون، رضا. (1392). بررسی رابطه تعارض زناشویی و نظارت والدین با انگیزه تحصیلی دانش‌آموزان. مشاوره کاربردی، (1)3، 50-35.
عباس‌‌پور، ذبیح‌‌اله؛ پورسردار، فیض‌‌اله؛ قنبری، زهرا؛ شاهوری، شیوا؛ شادفر، افروز. (1397). ساخت و اعتباریابی مقیاس والدآزاری(پسر-مادر). فصلنامه اندازه‌‌گیری تربیتی، 8(31)، 42-23.
علیزاده، مژده؛ یاری دهنوی، مراد. (1400). بررسی پدیدارشناختی عوامل آرامش بخش در دانشجویان. مجله روانشناسی، 25(2)، 190-214.
کامیاب نژاد، مرضیه؛ سیف نراقی، مریم؛ خوش‌کلام، ارکان. (۱۳۹۰). مقایسه میزان افسردگی و پرخاشگری در برادران و خواهران سالم ۱۲-۶ ساله کودکان درخودمانده اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی. روانشناسی افراد استثنایی، 1(4)، 22-1.
مهدوی مزده، مامک؛ حجازی، الهه؛ نقش، زهرا. (1397). رابطة ادراک ازسبک‌‌های والدینی با تاب‌آوری: نقش واسطهای عاملیت انسانی. مجله روانشناسی، 22(3)، 343-326.
محمدیان، داوود؛ احمدی، صدیقه؛ ایلانلو، حسین. (۱۳۹۹). مقایسه تاب‌آوری، خودتنظیمی هیجان و راهبردهای مقابله با استرس در دانش‌آموزان دختر و پسر. رویش روانشناسی، 9(51)، 44-37.
مروتی، ذکراله؛ شهنی ییلاق، منیجه؛ مهرابی زاده هنرمند، مهناز؛ کیانپور قهفرخی، فاطمه. (1392). رابطه علّی محیط یادگیری سازنده‌گرای ادراک شده و عملکرد ریاضی با میانجی‌گری جهت‌گیری درونی هدف، ارزش تکلیف، نگرش نسبت به ریاضی و خودکارآمدی ریاضی در دانش‌آموزان پسر دبیرستانی شهر اهواز. دست‌آوردهای روانشناختی، 20(1)، 91-122.
میرزایی‌‌کوتنایی، فرشته؛ حسین‌‌خانزاده، عباسعلی؛ اصغری، فرهاد؛ شاکری‌‌نیا، ایرج. (1394). نقش انسجام خانواده در تبیین رفتارهای پرخاشگرانة فرزندان. تحول روانشناختی کودک، 1(3)، 32-15.
Abbaspour, Z., Laki, P. S., & Rajabi, G. (2022). The Predictors of Mother Abuse in Male Students: Domestic Violence, Marital Conflict, Family Coherence, Parenting Styles, and Self-esteem. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 16(1):e115767.
Abbaspour, Z., Vasel, G., & Khojastehmehr, R. (2021). Investigating the Lived Experiences of Abused Mothers: A Phenomenological Study. Journal of Qualitative Research in Health Sciences, 10(2), 108-114.
Abbaspour, Z., Salehi, S., Koraei, A., Charkhab, N., & Kardani, A. (2019). Development and Validation of Parent Abuse Scale (Girl-Mother Version). Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 13(2):e83010.
Boxer, P., Gullan, R. L., & Mahoney, A. (2009). Adolescents' physical aggression toward parents in a clinic-referred sample. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 38(1), 106-116.
Contreras, L., & del Carmen Cano, M. (2016). Child-to-parent violence: The role of exposure to violence and its relationship to social-cognitive processing. The European Journal of Psychology Applied to Legal Context, 8(2), 43-50.
Cottrell, B. (2001). Parent abuse: The abuse of parents by their teenage children. Ottawa, Canada: Family Violence Prevention Unit, Health Canada.
Davies, P. T., Winter, M. A., & Cicchetti, D. (2006). The implications of emotional security theory for understanding and treating childhood psychopathology. Development and Psychopathology, 18(3), 707-735.
Eckstein, N. J. (2002). Adolescent-to-parent abuse: A communicative analysis of conflict processes presents in the verbal, physical, or emotional abuse of parents. The University of Nebraska-Lincoln.
Edleson, J. L., Shin, N., & Armendariz, K. K. J. (2008). Measuring children's exposure to domestic violence: The development and testing of the Child Exposure to Domestic Violence (CEDV) Scale. Children and Youth Services Review, 30(5), 502-521.
Harris, M. A., Wetzel, E., Robins, R. W., Donnellan, M. B., & Trzesniewski, K. H. (2018). The development of global and domain self-esteem from ages 10 to 16 for Mexican-origin youth. International Journal of Behavioral Development, 42(1), 4-16.
Holt, A. (2012). Adolescent-to-parent abuse: Current understandings in research, policy and practice. Policy Press.
Ibabe, I., & Jaureguizar, J. (2010). Child-to-parent violence: Profile of abusive adolescents and their families. Journal of Criminal Justice, 38(4), 616-624.
Kitzmann, K. M., Gaylord, N. K., Holt, A. R., & Kenny, E. D. (2003). Child witnesses to domestic violence: a meta-analytic review. Journal of consulting and clinical psychology, 71(2), 339-352.
Lopez, F. G. (1986). Family structure and depression: Implications for the counseling of depressed college students. Journal of Counseling & Development, 64(8), 508–511.
Margolin, G., & Baucom, B. R. (2014). Adolescents' aggression to parents: Longitudinal links with parents' physical aggression. Journal of Adolescent Health, 55(5), 645-651.
Murphy-Edwards, L. (2012). Not just another hole in the wall. An investigation into child and youth perpetrated domestic property violence. Doctoral dissertation, University of Canterbury.
Nazir, S., Saeed, S., Sohail, M. M., Sher, F., Azhar, Z., & Safdar, M. R. (2012). Parental Conflict and Its Effects On Youth Self Esteem (A Study at University of Punjab). International Journal of Asian Social Science, 2(9), 1392-1400.
Oviedo, S. (2019). Exploring Narratives of Adolescent-to-Parent Abuse. Doctoral dissertation, City University of New York.
Preacher, K. J., & Hayes, A. F. (2008). Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior research methods, 40(3), 879-891.
Schmidt, M. R. (2020). The Role of Attachment, Self-Esteem and Impulsivity on Intimate Partner Violence in Same-and Opposite-Sex Relationships. A Dissertation Presented for the Doctor of Philosophy Degree The University of Tennessee, Knoxville.
Sharma, A. (2012). Correlates of juvenile delinquency: the role of family environment and self-esteem. Advances in Asian Social Science, 4(1), 773-777.
Taylor, L. K., Merrilees, C. E., Goeke-Morey, M. C., Shirlow, P., & Cummings, E. M. (2016). Trajectories of adolescent aggression and family cohesion: The potential to perpetuate or ameliorate political conflict. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 45(2), 114-128.
Veinberg, I. (2015). Emotional awareness–the key to dealing appropriately with children of divorced families in schools. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 209, 514-518.
Winch, R. F. (1965). Rosenberg: society and the adolescent self-image (book review). Social forces, 44(2), 255.