اثر رهبری اصیل بر فرسودگی شغلی با میانجیگری حیطه های زندگی کاری و خودکارآمدی مقابله شغلی
محورهای موضوعی : روانشناسیرضا کریمی 1 * , کیومرث بشلیده 2 , سید اسماعیل هاشمی 3
1 - دانشگاه شهید چمران، اهواز
2 - دانشگاه شهید چمران، اهواز
3 - دانشگاه شهید چمران، اهواز
کلید واژه: رهبری اصیل حیطه های زندگی کاری خودکارآمدی مقابله شغلی فرسودگی شغلی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر، تعیین اثر رهبری اصیل بر فرسودگی شغلی با میانجیگری حیطه های زندگی کاری و خودکارآمدی مقابلة شغلی بود. جامعة آماری این پژوهش کلیة کارکنان یک شرکت دولتی تابعه وزارت نیرو در استان خوزستان بوده است. بدین منظور، تعداد 325 نفر از آنها به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه، انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل سیاهة رهبری اصیل والومبوا و همکاران، مقیاس حیطه های زندگی کاری لایتر و مسلش، پرسشنامة خودکارآمدی مقابلة شغلی پیزانتی و همکارن و سیاهة فرسودگی شغلی مسلش و جکسون بودند. ارزیابی الگوی پیشنهادی از طریق الگویابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزارهای SPSS نسخه 12 و AMOS نسخه 12 انجام گرفت. جهت آزمون اثرهای واسطه ای در الگوی پیشنهادی از روش بوت استراپ استفاده گردید. الگوی فرضی پژوهش از برازش نسبتا خوبی با داده ها برخوردار است. یافته ها حاکی از نقش میانجیگر حیطه های زندگی کاری و خودکارآمدی مقابلة شغلی میان رهبری اصیل با فرسودگی شغلی می باشد.
The current study was aimed at investigating the effect of authentic leadership on burnout through mediation role of areas of worklife and occupational coping self- efficacy. The population of this research was all employees of a public company affiliated to the Ministry of Power. To reach this aim, 325 employees were selected through stratified random sampling. The instruments being applied in the study consisted of Authentic Leadership Inventory (ALI) (Walumbwa et al 2008), Areas of Worklife Scale (Leiter and Maslach), Occupational Coping Self-Efficacy Questionnaire (Peasanti et al), and Burnout Inventory (Maslach and Jackson). Data were analyzed using structural equation modeling (SEM) with SPSS 21 and AMOS 21 softwares and Bootstrap method was utilized to test the mediation effects. Results indicated that the hypothesized model of research were fited to data. The results also supported the role of mediation of areas of work life and occupational coping self-efficacy between authentic leadership and burnout.
باقری، حدیث؛ رزمجویی، دامون و ساعی، الهام (1397). رابطة هوش هیجانی و خودکارآمدی مبتنی عملکرد شغلی کارکنان. مجله روانشناسی، 22 (1)، 50-66.
بشلیده، کیومرث (1393). روشهای پژوهش و تحلیل آماری مثالهای پژوهشی با AMOS و SPSS. اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز.
زائری، سمیه (1393). بررسی اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوة شناختی- رفتاری بر استرس شغلی، فرسودگی شغلی، بهزیستی روانشناختی و توانمندسازی روانشناختی در کارکنان پالایشگاه نفت آبادان. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه روانشناسی صنعتی و سازمانی.
شجاعی راد، محمدحسین (1393). طراحی و آزمون الگویی از پیامدهای رهبری اصیل در یک واحد نظامی. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه روانشناسی صنعتی و سازمانی.
شریفی، رستگار (1393). طراحی و آزمون الگویی از پیامدهای رهبری خدمتگزار. پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه روانشناسی صنعتی و سازمانی.
قانع نیا، مریم؛ صدیقه جلیلی؛ فروهر، محمد (1393). رهبری اصیل: رویکرد نوین به رهبری. سومین کنفرانس بینالمللی علوم رفتاری.
گل پرور، محسن؛ نیری، شیرین و مهداد، علی (1388). رابطة استرس، فرسودگی هیجانی و رفتارهای انحرافی سازمانی در شرکت سهامی ذوبآهن «شواهدی برای مدل استرس - فرسودگی (عدم تعادل) - جبران». یافته های نو در روانشناسی، 2 (8)، 19 - 34.
محمدی، لیلا؛ بشارت، محمدعلی؛ رضازاده، محمدرضا و غلامعلی لواسانی، مسعود (1397). نقش واسطهای عواطف مثبت و منفی در رابطه بین معنای زندگی و سلامتروانی. مجلة روانشناسی، 22 (2)، 157-171.
هاشمی شیخ شبانی، سید اسماعیل. (1386). بررسی روابط ساده، چندگانه و تعاملی متغیرهای مهم محیطی، نگرشی، شخصیتی و عاطفی با رفتارهای نابارور در محیط کار در کارکنان شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب. پایاننامه دکتری. دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه روانشناسی صنعتی و سازمانی.
Avolio, B.J., & Gardner, W.L., (2005). Authentic leadership development: Getting to the root of positive forms of leadership. Leadersh. Q. 16 (3), 315–338.
Bamford, M., Wong, C.A., & Laschinger, H., (2013). The influence of authentic leadership and areas of worklife on work engagement of registered nurses. Journal of Nurs Manage, 21 (3), 529–540.
Cook, C.W., Hansaker, P.L., &Coffey, R. (1997). Management and organizational behavior. McGraw Hill Companies Lnc.
Fox, S., & Spector, P. E. (1999). A model of work frustration-aggression. Journal of Organizational Behavior, 20, 915-931.
Ghanenia, M., Jalili, S., & Foruhar, M. (1393). Pure leadership: A new approach to leadership. The third international conference on behavioral science (Text in Persian).
Giallonardo, L.M., Wong, C.A., & Iwasiw, C.L., (2010). Authentic leadership of preceptors: Predictor of new graduate nurses’ work engagement and job satisfaction. Journal of Nurs Manage, 18 (8), 993–1003.
Laschinger, H.K., Borgogni, L., Consiglio, C., & Read, E., (2015). The effects of authentic leadership, six areas of worklife, and occupational coping self-efficacy on new graduate nurses’ burnout and mental health: A cross-sectional study. International Journal of Nursing Studies 52 1080–1089.
Laschinger, H.K., Wong, C.A., & Grau, A.L., (2012). The influence of authentic leadership on newly graduated nurses’ experiences of workplace bullying, burnout and retention outcomes: A cross-sectional study. Int. Journal of Nurs, Stud. 49 (10), 1266–1276.
Laschinger, H.K.S., & Fida, R., (2013). A time-lagged analysis of the effect of authentic leadership on workplace bullying, burnout, and occupa- tional turnover intentions. Eur. Journal of Work Organ Psychol, 23 (5), 739–753.
Leiter, M.P., & Maslach, C., (2004). Areas of worklife: A structured approach to organizational predictors of job burnout. In Perrewe, P.L., Ganster, D.C. (Eds.), Research in occupational stress and well-being, 3. Elsevier, Oxford, UK, pp. 91–134.
Liu, y. (2012). Linking authentic leadership to positive employee health, behavioral engagement, and job performance. DBA Dissertation. The Louisiana Tech University.
Luthans, F., & Avolio, B. J. (2003). Authentic leadership development. In K. S. Cameron, J. E. Dutton, & R. E. Quinn (Eds.), Positive organizational scholarship (pp. 241-258). San Francisco: Barrett-Koehler. Journal of Management, 34, 89-125.
Maslach, C., & Leiter, M.P., (1997). The truth about burnout: How organizations cause personal stress and what to do about it. Jossey-Bass, San Francisco, CA.
Maslach C. , & Jaskson, S. (1982). Maslach Burnout Inventory. Consulting Psychologists Press, Palo Alto,CA.
Moos, R.H., & Billing, A.G. (1981). Different effects of administrative, organizational and personality factors in teachers burnout. Teaching and Teacher Education, 334-358.
Pines, A. M. (2005). Teacher burnout: A psychodynamic existential perspective. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 8(2), 121-140.
Pisanti, R., Lombardo, C., Lucidi, F., Lazzari, D., & Bertini, M., (2008). Development and validation of a brief Occupational Coping Self-Efficacy Questionnaire for Nurses. J. Adv. Nurs. 62 (2), 238–247.
Roux, S. (2010). The relationship between authentic leadership, optimism, self-efficacy and work engagement: An exploratory study. Thesis presented in partial fulfillment of the requirements for the degree Master of Commerce (Industrial Psychology) at Stellenbosch University.
Walumbwa, F. O., Avolio, B. J., Gardner, W. L., Wernsing, T. S., & Peterson, S. J. (2008). Authentic leadership: Development and validation of a theory-based measure. Journal of Management, 34, 89–126.