ارائه الگوی پیوند با مدرسه بر اساس سبک‌های هویت و جوّ مدرسه با میانجی‌گری خودکارآمدی تحصیلی
محورهای موضوعی : روانشناسی
علیرضا مرآتی
1
*
,
عزت اله قدم پور
2
1 - گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 - گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایرا ن
کلید واژه: پیوند با مدرسه, سبک هویت, جوّ مدرسه, خودکارآمدی,
چکیده مقاله :
متغیرهای متعددی در رابطه بین دانش‌آموز و مدرسه نقش داشته و آن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. ااین پژوهش با هدف ارائه الگوی پیوند با مدرسه بر اساس سبک‌های هویت و جوّ مدرسه با میانجی‌گری خودکارآمدی تحصیلی صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش‌آموزان دوره متوسطه اول شهر کنگاور به تعداد 3600 نفر در سال تحصیلی 1400-1399 بود. به این منظور تعداد 520 نفر از دانش‌آموزان با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند و پرسشنامه‌های پیوند با مدرسه رضایی‌شریف و همکاران (1393)، جومدرسه لی و همکاران (2017)، سبک هویت برزونسکی (1992) و خودکارآمدی تحصیلی جینکس و مورگان (2003) را به صورت الکترونیکی تکمیل کردند. پس از گردآوری داده ها، مدل‌یابی معادلات ساختاری برای آزمون مدل پیشنهادی و فرضیه ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که جومدرسه و سبک هویت با خودکارآمدی تحصیلی و پیوند با مدرسه رابطه معنی‌دار و مثبت دارد. همچنین سبک هویت و جو مدرسه از طریق خودکارآمدی بر پیوند با مدرسه اثرگذار است. با توجه به برازش مدل تدوین شده، یافته‌ها نشان می‌دهد توجه داشتن به متغیرهای سبک‌هویت، جومدرسه و خودکارآمدی، می‌تواند به افزایش پیوند با مدرسه در دانش‌آموزان منجر شود. در جهت بهبود پیوند با مدرسه، توجه به سبک‌ها هویت خودکارآمدی تحصیلی و جو مدرسه ضروری به نظر می‌رسد.
Several variables play a role in the relationship between the student and the school and affect it. This research was done with the aim of providing a model of connection with school based on identity styles and school atmosphere with the mediation of academic self-efficacy. The statistical population of the study was all 3600 first year high school students in Kangavar in the academic year 1399-1400. For this purpose, 520 students were selected by cluster sampling method and questionnaires related to Rezaei Sharif et al. (2014). School atmosphere Lee et al. (2017), Identity style Brzezinski (1992) And Academic Self-Efficacy of Jenks & Morgan (2003) Completed electronically.. After collecting data, structural equation modeling was used to test the proposed model and hypotheses. The results showed that school style and identity style have a significant and positive relationship with academic self-efficacy and connection with school. The style of school identity and atmosphere also affects the connection with the school through self-efficacy. According to the fit of the developed model, the findings show that paying attention to the variables of identity style, school style and self-efficacy can lead to an increase in school connection in students. In order to improve the connection with the school, it seems necessary to pay attention to the styles of academic self-efficacy, identity and school atmosphere.
امامقلی‌وند، فاطمه؛ کدیور، پروین و شریفی، حسنپاشا. (1398). شاخص های روان سنجی پرسشنامه دو وجهی جوّ و هویت مدرسه. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، 9(35). 107-132
امینی، شهین و سامانی، سیامک. (1400). مدل علی حمایت‌های اجتماعی تحصیلی، مهارت‌های تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی. فصلنامه مشاوره کاربردی 11(1)، 20-1
اخوی ثمرین، زهرا؛ ابراهیمی، سودابه؛ شاکری، رسول و شکوهی راد، مریم. (1401). مدل‌یابی معادلات ساختاری سازگاری تحصیلی بر مبنای خودکارآمدی تحصیلی با میانجی-گری خستگی هیجانی در دانش‌آموزان. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی 19(45)، 1-13
بیابانگرد، اسماعیل. (1390). روانشناسی نوجوانان. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
بلوچ، سلیم؛ وکیلی‌یکان، طیبه؛ حسنی، محمد؛ قلعه‌ای علیرضا. (1399). کارایی جمعی معلم، جومدرسه و خوش‌بینی علمی معلم در موفقیت تحصیلی دانش‌اموزان: سهم متغیر اثربخشی مدرسه. فصلنامه توسعه حرفه‌ای معلم، 5(4)، 42-25
پورطالب، نرگس و واحدی، شهرام. (1400). بررسی شاخص‌های روانسنجی پرسشنامه تابآوری تحصیلی دانشجویان با استفاده از تحلیل عامل تأییدی. مجله روانشناسی. 66(3)، 373-388
جعفری‌هرندی، ر،. ستایشی‌اظهری، م،. فضل‌اللهی قمیشی، س،. (1398). روابط ساختاری پیوند با مدرسه و اهمال‌کاری تحصیلی در دانش‌آموزان دبستانی: نقش میانجی‌گری خودکارآمدی تحصیلی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 20 (3)، 121-110
جمالی، مکیه. نوروزی، آزیتا. طهماسبی، رحیم. (1392). عوامل موثر بر خودکارآمدی تحصیلی و ارتباط آن با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر سال 93-1392. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13(1)، 641-629 .
حسینی‌ابریشمی، ملیحه؛ اسلامیان، الهام؛ شاه‌حسینی، ثمین؛ فاضلی، فاطمه و حیدری، زهرا. (1401). پیش‌بینی شادکامی بر مبنای منبع کنترل، ویژگی‌های شخصیتی و خودکارآمدی تحصیلی در دانش آموزان دختر. پژوهش‌های برنامه‌ریزی درسی و آموزشی. 12(1). 89-102
رضوی، اقدس سادات. (1388). نوجوانی و هویت‌یابی. مشاور مدرسه، 5(1)، 20-16
رضایی‌شریف، ع،. حجازی، ا،. قاضی‌طباطبایی، م،. اژه‌ای، ج،. (1393). ساخت و آماده سازی پرسشنامه پیوند با مدرسه(SBQ) در دانش‌آموزان، فصلنامه ارزشیابی و آموزش. 10(7). 142-125
شمس اسفندآباد، حسن؛ کاکاوند، علیرضا و ترابی، زهرا (1390). رابطه سبک‌های دلبستگی و هویت با سلامت عمومی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پیش دانشگاهی شهر قزوین. اندیشه‌های نوین تربیتی، 7 (2)، 128-107
شهرآرای، مهرناز. (1384). روانشناسی رشد نوجوانان/دیدگاه تحولی. تهران: علم.
غضنفری، احمد. (1383). اعتباریابی و هنجاریابی پرسشنامه سبک هویت. مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه امام‌حسین. 5(1)، 94-81
غلامی، سمانه؛ غفاری، مجید. (1396). کمال‌گرایی مثبت و منفی و عملکرد تحصیلی: اثرات واسطه‌ای سبک هویت و تعهد هویت. دست‌آوردهای روان‌شناختی، 24(2)، 136-117
قدم‌پور، عزت‌اله؛ حیدریانی، لیلا؛ برزگربفرویی، مهدی. (1399). شاخص‌های روانسنجی مقیاس جومدارس متوسطه با تأکید بر امنیت، تعهد و محیط مدرسه. نشریه علمی آموزش و ارزشیابی، 13(50)، 33-13
قاسمی، زهرا. مکتبی، علامحسین، حاجی یخچالی، علیرضا. (1396). رابطه انسجام خانواده، حمایت تحصیلی و تابآوری تحصیلی با پیوند با مدرسه و مولفه‌های آن. روانشناسی خانواده، 4(2)، 103-89
محمدی، حمیده و فولادچنگ، محبوبه. (1397). نقش واسطه‌ای سبک‌های پردازش هویت در رابطه بین سبک‌های دلبستگی و راهبردهای تنظیم هیجان. مجله روانشناسی. 87(3)، 308-325
مرادی، ک،. واعظی، م،. فرزانه، م،. میرزایی، م. (1393). رابطه خوش‌بینی تحصیلی در بین دانش‌آموزان مدارس متوسطه پسرانه مناطق 6 و 9 شهر تهران. فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی، 5(2)، 80-70
میرزابیگی، احمد. بختیارپور، سعید. افتخارصعادی، زهرا. مکوندی، بهنام. پاشا، رضا. (1397). مقایسه سرزندگی تحصیلی، احساس تعلق به مدرسه، انگیزه پیشرفت تحصیلی در بین دانش‌آموزان دختر و پسر مدارس متوسطه دوم شهر ایلام. پژوهش در نظامهای آموزشی. 12(2)، 1104-1085
مقصودی، شاهرخ؛ رحیمی‌محسنی، مائده؛ امامی‌سیگارودی، عبدالحسین؛ کاظم نژادلیلی، احسان. (1394). ارتباط سبک هویت و وضعیت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان. پرستاری و مامایی جامع‌نگر، 25(76)، 32-24
نقی‌زاده علمداری، ماهک و اسمخانی اکبری نژاد، هادی. (1401). اثر بخشی روایت درمانی بر نگرانی از بدریختی بدن و خودکارآمدی ادراک شده دانش‌آموزان دختر مبتلا به چاقی و اضافه وزن. مجله روانشناسی. 102(2)، 182-189
Artino, A. R. (2012). Academic self-efficacy: from educational theory to instructional practice. Perspectives on medical education, 1(2), 76-85.
Altunsoy, S., Çimen, O., Ekici, G., Atik, A. D., & Gökmen, A. (2010). An assessment of the factors that influence biology teacher candidates’ levels of academic self-efficacy. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2377- 2382.
Bradshaw, C., Waasdorp, T., Debnam, K., & Johnson, S. (2014). Measuring school climate in high schools: A focus on safety, engagement, and the environment. Journal of School Health, 84(9), 593- 604.
Berzonsky, M. D. (1992). Identity style and coping strategies. Journal of Personality, 60(4), 771-788.
Berzonsky, M. D., & Kinney, A. (2019). Identity Processing Style and Depression: The Mediational Role of Experiential Avoidance and Self-Regulation.Identity,19(2), 83-97.
Brown, R., & Evans, W. P. (2002). Activity and ethnicity: Creating greater school connection among diverse student populations. Journal of Urban Education, 37, 41-58.
Cohen, J., McCabe, E.M., Michelli, N.M., & Picjeral, T. (2013). School climate practice. Journal of Teachers College Record, 111, 180-213.
Collie, R. J., Shapka, J. D., & Perry, N. E. (2011). Predicting teacher commitment: the impact of school climate and social- emotional learning. Psychology in the Schools, 48(10), 1034- 1048.
Chon, Y. V., & Shin, T. (2019). Profile of second language learners' metacognitive awareness and academic motivation for successful listening: A latent class analysis. Learning and Individual Differences, 70(2), 62-75.
Cleare S, Gumley A, & O'Connor RC. (2019). Self‐compassion, self‐forgiveness, suicidal ideation, and self‐harm: A systematic review. Clinical psychology & psychotherapy, 26(5), 511-530.
Dipaola, M., & Tschannen- Moran, M. (2014). Organizational behavior in schools and its relationship to school climate. Journal of School Leadership, 11(5), 424- 442.
Eith, Christine A. (2005) Delinquency, schools, and the social bond. New York: LFB Scholarly Publishing LLC.
Emam GHolivand, F., Kadivar, P., Pasha Sharifi, H. (2019). Psychometric indices of the two-dimensional questionnaire of school atmosphere and identity. Quarterly of Educational Measurement Allameh Tabatabaie University, vol 9(35), 107-132. [In Persian]
Flores-Crespo, P. (2007). Ethnicity, identity and educational achievement in Maxico. International Journal of Educational Development; 27, 331-339.
Hui, W. K., & Miskel, C. J. (2001). Theory, research and practice in educational management. Translated by Mir Mohammad Seyed Abbaszadeh (2003). Urmia: Urmia University Press.
Hasking P, Boyes ME, Finlay-Jones A, McEvoy PM, & Rees CS. (2019). -Common pathways to NSSI and suicide ideation: the roles of rumination and self-compassion. Archives of Suicide Research, 23(2), 247-260.
Hill, C. (2014). An examination of the effectiveness of the Louisiana GEAR UP program in promoting self-efficacy, improving academic achievement and increasing teachers' aspirations for their students.
Jinks, J., & Morgan, V. (1999). Children's perceived academic self-efficacy: An inventory scale. The Clearing House, 72(4), 224-230.
Jiang Y, You J, Zheng X, & Lin MP. (2017). The qualities of attachment with significant others and self-compassion protect adolescents from non-suicidal self-injury. School psychology quarterly, 32(2), 143.
Lee, E., Reynolds, K. J., Subasic, E., Bromhead, D., Lin, H., Marinov, V., & Smithson, M. (2017). Development of a
dual school climate and school identification measure–student (SCASIM-St). Contemporary Educational Psychology, 49, 91-106.
Lee, C. H., & Song, J. (2012). Functions of Parental Involvement and Effects of School Climate on Bullying Behaviors Among South Korean Middle School Students. Journal of Interpersonal Violence, 27(12), 2437–2464.
Mapfumo, J., & Muchena, P. (2013). School connectedness: Exploring the concept in Zimbabwean schools. Journal of Academic Research International, Social Sciences and Humanities, 4, 558-575.
Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2016). Applied multivariate research: Design and interpretation: Sage publications.
Meriosto, M., & Eisenschmidt, E. (2014). Novice teacher's perceptions of school climate and self- efficacy. International Journal of Educational Research, 67,1- 10.
Machingambi, S. (2012). How do schools push students out of schools? A case study of two rural secondary schools in Masvingo district in Zimbabwe. Journal of Social Science, 30, 55-68
Petar, C., Snezana, S., & Dusanka, M. (2009). Personality traits, age and sex as predictors for self-handicapping tendency. Psychological, 42(4), 549-566.
Raffery, T. J. (2003). School climate and teacher attitudes toward upward communication in secondary schools. American Secondary Education, 31(2), 49-70.
Shams-Morgani, Gh. R., & Grivani, K. (2011). Relationship between school organizational climate and teacher empowerment: A case study. Journal of Management and Planning in Educational Systems, 4 (7), 84-64 [In Persian]
Topcu, S., & Leana-Taşcılar, M. Z. (2016). The role of motivation and self-esteem in the academic achievement of Turkish gifted students. Gifted Education International, 34(1), 3-18.
Thijs, J., & Verkuyten, M. (2008). Peer victimization and academic achievement in a multiethnic sample: the role of perceived academic self-efficacy. Journal of Educational Psychology, 100(4), 754.
Urdan, T., & Bruchmann, K. (2018). Examining the academic motivation of a diverse student population: A consideration of methodology. Educational Psychologist, 53(2), 114-130.
Whitlock, J. L. (2016). Youth perceptions of life at school: Contextual correlates of school connectedness in adolescence. Journal of Applied Developmental Science, 10, 13-29.
Xavier A, Pinto-Gouveia J, & Cunha M. (2016). The protective role of self-compassion on risk factors for non-suicidal self-injury in adolescence. School Mental Health, 8(4), 476-485.