آزمایش مدل رابطه التزام تحصیلی با اهمال‌کاری تحصیلی، غیبت از مدرسه و عملکرد تحصیلی از طریق نقش میانجیگری پایستگی تحصیلی در دانش‌آموزان
محورهای موضوعی : روانشناسیولی پیری 1 * , منیجه شهنی ییلاق 2 , عسکر آتش افروز 3
1 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
2 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
3 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
کلید واژه: التزام تحصیلی, پایستگی تحصیلی, اهمال‌کاری تحصیلی, غیبت از مدرسه و عملکرد تحصیلی,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف آزمایش مدل رابطه التزام تحصیلی و اهمال‌کاری تحصیلی، غیبت از مدرسه و عملکرد تحصیلی با میانجیگری پایستگی تحصیلی در دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم استان ایلام انجام گرفت. روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پایه یازدهم مقطع متوسطه استان ایلام بود. نمونه تحقیق شامل 625 نفر بود که با روش خوشه‌ای انتخاب شدند. دادهها با استفاده از پرسش‌نامه‌های التزام تحصیلی ریو و تسنگ (2011)، پایستگی تحصیلی مارتین و مارش (2008) و اهمال‌کاری تحصیلی سولومون و راث بلوم (1984) جمع‌آوری شد. برای محاسبه نتایج از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد. شاخص‌های مدل نشان داد که مدل برازنده داده‌هاست. نتایج نشان داد که بین التزام تحصیلی با پایستگی تحصیلی، پایستگی تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموران رابطه مستقیم مثبت و معناداری وجود دارد. بین پایستگی تحصیلی با اهمال‌کاری تحصیلی و غیبت از مدرسه دانش‌آموزان و اهمال‌کاری تحصیلی با عملکرد تحصیلی و غیبت از مدرسه با عملکرد تحصیلی رابطه مستقیم منفی و معناداری وجود دارد. بین التزام تحصیلی با اهمال‌کاری تحصیلی و غیبت از مدرسه با میانجیگری پایستگی تحصیلی رابطه غیر‌مستقیم منفی و عملکرد تحصیلی رابطه غیر‌مستقیم مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین پایستگی تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان از طریق اهمال‌کاری تحصیلی و غیبت از مدرسه رابطه چندگانه غیر‌مستقیم معنادار وجود دارد. نتایج حاکی از تأیید نقش میانجیگری پایستگی تحصیلی بین التزام تحصیلی با غیبت از مدرسه، اهمال‌کاری تحصیلی و عملکرد تحصیلی است.
The objective of the current study is evaluating the precedent model (academic engagement) and the consequences (academic procrastination, absenteeism and academic performance) of academic buoyancy in high school students in Ilam province. This inquiry is a correlational study that with regards to the nature of the research and its objectives, the structural equation modeling method is used. The statistical population includes all 11th grade high school students in Ilam province and the research sample includes 625 subjects selected as cluster sampling. Data were collected using the Rio and Tseng (2011) Student Engagement Questionnaire, Martin & Marsh (2008) and Solomon & Roth Bloom (1984) academic procrastination questionnaires. Structural equation modeling was used to calculate the results. The model indices showed that the model is data fit. The results indicated that there is a direct positive and significant relationship between academic buoyancy and academic performance, academic engagement and academic buoyancy. There is also a direct negative and significant relationship between academic buoyancy and academic procrastination and students' absence from school, school absenteeism and academic performance. academic procrastination and academic performance. Other results of the study are that there is an indirect negative relationship between academic engagement and academic procrastination and absenteeism through academic mediation, and a positive and significant indirect relationship between academic achievement and academic performance through students' academic performance through academic procrastination. Also, absenteeism from school has a significant indirect relationship.
اشرف زاده، توحید، عیسی‌زادگان، علی و میکائیلی‌منیع، فرزانه (1397). نقش میانجیگری مهارت‌های مطالعه در اثر خودکارآمدی تحصیلی، باورهای معرفت شناختی و اضطراب تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، سال نوزدهم، شماره 4، صص 113- 103.
آی، عفت؛ مهدی‌نژاد، ولی و جناآبادی، حسین (1400). اثربخشی طرحواره‌درمانی بر پایستگی‌تحصیلی و فرسودگی‌تحصیلی دانشجویان پزشکی، مجله راهبردهای‌آموزشی در علوم پزشکی، دوره 14، شماره 2، صص 27-20.
جوکار، بهرام؛ البرزی، محبوبه. (۱۳۸۶). رابطه ویژگیهای شخصیت با خلاقیت هیجانی و خلاقیت شناختی. مطالعات روانشناختی.دوره 6، شماره 1، صص ۱۱-89.
. حسین‌چاری، مسعود و دهقانی، یوسف (1387). پیش بینی میزان اهمال‌کاری تحصیلی بر اساس راهبردهای خود‌تنظیمی در یادگیری. پژوهش در نظام‌های آموزشی، شماره 4، صص 75-63.
. داتلی یبگی، زهره و اکبری، سمیرا (1398). بررسی و تحلیل پایستگی تحصیلی بر اساس ویژگیهای باورهای فراشناختی در دانش‌آموزان متوسطه دوم اصفهان. مجله مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، پاییز 98 شماره 43، صص 106-87.
. رحیمیان بوگر، اسحاق و روحانی پور، شیدا (1394). اهمال کاری تحصیلی در دانشجویان: نقش پیش‌بین عوامل جمعیتی و روانشناختی. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، دوره 3، شماره 4، صص 19-1.
. سرخه‌یی، بدری. (1393). رابطه ویژگیهای شخصیتی با خلاقیت و پایستگی تحصیلی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی. عباسی، خدیجه (1392). بررسی رابطه بین خودکارآمدی و پایستگی تحصیلی با تجربه بهینه در دانش‌آموزان سال دوم رشته تجربی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
. کردافشاری، فاطمه (1391). بررسی درگیری تحصیلی دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان براساس ترجیح سبک تدریس آنها. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد.
. کریمی، ملیحه (1391). رابطه پایستگی تحصیلی با ادراک خود و فراشناخت در دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطیایی تهران.
. مطیعی، حورا، حیدری، محمود و صادقی، منصورالسادات (1391). پیش‌بینی اهمال‌کاری تحصیلی براساس مؤلفه‌های خود‌تنظیمی در دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر تهران. فصلنامه روانشناسی تربیتی، دوره، 24، صص 70-49.
. نامیان، سارا و حسین‌چاری، مسعود (1390). تبیین اهمال‌کاری تحصیلی بر اساس باورهای مذهبی و هسته کنترل. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، دوره 14، صص 126-99.
. همتی، نگین، نوشادی، ناصر و نیکدل، فریبرز (1397). ارائه مدل ساختاری اهداف پیشرفت و انگیزش تحصیلی با مشغولیت ذهنی: میانجیگیری هیجان‌های پیشرفت. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، دوره 10، شماره 2، صص 55 -33.
. یوسفوند، م.، قدم‌پور، ع.، صادقی، م. و غلامرضایی، س. (1397). نقش پایستگی آموزشی، مکان کنترل و هیجانات تحصیلی در پیش‌بینی تاب‌آوری تحصیلی. مجله تدریس پژوهی، دوره 6، شماره 4، صص 144-127.
Barnett, P. A. (2006). High school students academic buoyancy: Longitudinal change in motivation, cognitive engagement and affect in English and math. Dissertation, submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of philosophy in the Gradure School of Education of Fordham University.
Reeve, J., & Tseng, C. M. (2011). Agency as a fourth aspect of students’ engagement during learning activities. Contemporary Educational Psychology, 36(4), 257-267.
Malkoç, A., &, Mutlu, A. K. (2018). Academic self-efficacy and academic procrastination: Exploring the mediating role of academic motivation in Turkish University Students. Universal Journal of Educational Research, 6(10), 287-293.
Martin, A. J., Yu, K., Ginns, P., & Papworth, B. (2016). Young people’s academic buoyancy and adaptability: A cross-cultural comparison of China with North America and the United Kingdom. Educational Psychology. Retrieved May 26, 2019 from https: //www.tandfonline.com.
Martin, A. J. (2014). Academic buoyancy and academic outcomes: Towards a further understanding of students with attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD), students without ADHD, and academic buoyancy itself British Journal of Educational Psychology, 84, 86-107
Martin, A. J,. & Marsh, H. W. (2010). Longitudinal modeling of academic buoyancy and motivation: Do the- 5Cs hold up over time? British Journal of Educational Psychology, 80, 473-496
. Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2009). Academic resilience and academic buoyancy: Multidimensional and hierarchical conceptual framing of causes, correlates and cognate constructs. Oxford Review of Education, 35(3), 353- 370.
Shih, S.-S. (2016). Factors related to Taiwanese adolescents’ academic procrastination, time management, and perfectionism. J. Educat. Res. 110, 415–424. doi: 10.1080/00220671.2015.1108278
Goroshit, M., and Hen, M. (2019). Academic procrastination and academic performance: Do learning disabilities matter? Curr. Psychol. 40, 2490–2498. doi: 10.1007/s12144-019-00183-3
Gareau, A., Chamandy, M., Kljajic, K., and Gaudreau, P. (2019). The detrimental effect of academic procrastination on subsequent grades: the mediating role of coping over and above past achievement and working memory capacity. Anxiety Stress Coping 32, 141–154. doi: 10.1080/10615806.2018.1543763