نقش واسطه‌ای سبک‌های فرزندپروری والدين با مشکلات دوره بلوغ
محورهای موضوعی : روانشناسیلیلا اکرمی 1 * , مختار ملک پور 2 , احمد عابدی 3
1 - دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 - دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
3 - دانشکدۀ علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
کلید واژه: مشکلات رفتاری, مشکلات اجتماعی, دانش جنسی, نوجوان,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش حاضر، تعيين نقش واسطه اي سبک هاي فرزند پروري، جو عاطفي، دانش نوجوان و نحوة گذراندن اوقات فراغت در رابطه بين شرايط اقتصادي، سطح تحصيلات، دانش والدين و دريافت آموزش با مشکلات رفتاري، اجتماعي و دانش جنسي در نوجوانان دختر و پسر در دورة بلوغ بود. جامعة آماري شامل تمام دختران و پسران نوجوان در شهر يزد بودند. با استفاده از روش نمونهگيري تصادفي خوشة چند مرحلهاي،200 نفر دختر و پسر سنين 16-12 سال و مادران آن ها انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده براي جمع آوري داده ها شامل پرسشنامه هاي «سبک ها و ابعاد فرزند پروري»، «جو عاطفي خانواده برن»، «بررسي اوقات فراغت نوجوان»، «بررسي آگاهي از تغييرات دورة بلوغ»، «بررسي وضعيت اقتصادي و تحصيلي»، «مقياس ارزيابي رفتار کودکان»، فرم والدين (ويرايش سوم)، «نظام بهبود مهارت هاي اجتماعي» و «پرسشنامه بررسي دانش جنسي» بود. براي آزمون مدل پژوهش، از روش تحليل مسير استفاده شد. نتايج نشان داد که متغيرهاي پژوهش داراي همبستگي معني دار با يکديگر هستند(0/01≥p) و مدل پژوهش در سطح معناداري 01/0 در بين نوجوانان از برازش مطلوب و مناسب برخوردار است. اثر مستقيم و غير مستقيم متغيرهاي شرايط اقتصادي، سطح تحصيلات، دانش والدين و دريافت آموزش بر مشکلات رفتاري، اجتماعي و دانش جنسي نوجوانان هم معنادار بود (96/t ≥ 1، 05/0≥p).
The purpose of the present study, is the mediating role of parenting styles, emotional space, adolescent knowledge, spending leisure time in relation to economic conditions, level of education, parental knowledge and education with the behavioral, social and sexual knowledge in puberty period. The statistical population consisted of all girls and boy’s adolescent in Yazd. Using multi-stage cluster random sampling, 200 girls and boys ages 12-16 years old and their mothers were selected. The tools used for data collection were Parenting Style and Dimensions Questionnaire, Burn Family Emotional Condition Questionnaire, Adolescent Leisure Time Questionnaire, Adolescence Change Awareness Questionnaire, Economic and Educational Status Questionnaire. Child Behavior Assessment System (Parent Form), Social Skills Improvement System and Sexual Knowledge Questionnaire. Path analysis technique was used to test the research model. The results showed that the research variables had a significant correlation with each other (p≤ 0.01) and the research model had a suitable and appropriate fit among adolescents at a significance level of 0.01. The direct and indirect effect of the variables of economic conditions, level of education, parental knowledge and receiving education on behavioral, social and sexual knowledge problems of adolescents was significant (t≥ 1.96, p≤ 0.05).
ابراهيمي، قربان علي.، رازقي، نادر.، مسلمي، رقيه. (1390). اوقات فراغت و عوامل اجتماعي موثر بر آن: (مطالعه موردي افراد 64-15 سال شهرستان جويبار)، فصلنامه جامعه شناسي کاربردي، 22 ،4، 98-71.
باقري کراچي، امين.، رضايي فرد، اکبر.، مهرابي، اميرحسين. (1397). ميزان آشنايي دانشآموزان با تحولات بلوغ و رابطه آن با نگرش به آسيب اجتماعي. فصلنامه مددکاري اجتماعي، 7،3، 68-61.
توکلي، رقيه. (1390). مقايسه شيوه هاي فرزند پروري والدين با تحصيلات دانشگاهي و بدون تحصيلات دانشگاهي. پايان نامه ارشد روان شناسي تربيتي، دانشگاه الزهرا (س).
رشيدي نژاد، حديث.، تبريزي، مصطفي.، شفيع آبادي، عبداله. (1391). اثر بخشي آموزش گروهي والدين با رويکرد خانواده درماني ستير بر جو عاطفي خانواده. دانش و پژوهش در روانشناسي کاربردي، 3، 49، 11-3.
سجادي، مژگان.، سرابيان، سعيد.، شريفي درآمدي، پرويز. (1392). مقايسه پرخاشگري بر اساس سبک هاي فرزند پروري والدين و سبک هاي دلبستگي والد- فرزند. مجله علمي سازمان نظام پزشکي جمهوري اسلامي ايران، 31 ، 4، 306-298
شيد عنبراني، بهناز.، گل، علي رضا.، فرهاديان، فاطمه.، طبيبي، زهرا.، نامورطباطبايي، سيد سجاد. (1399). نقش بدرفتاري هاي عاطفي دوران کودکي در پيش بيني پرخاشگري بزرگسالي. فصلنامه روان شناسي، 1،24، 74-57.
عارفي، محبوبه. (1392). عوامل تاثير گذار بر شکل گيري سبک هاي فرزند پروري در خانواده هاي شهرستان انديمشک. پايان نامه ارشد رشته آموزش بزرگسالان، دانشگاه شهيد بهشتي.
قدسي، احمد.، صريحي، نفيسه.،آقا يوسفي، علي رضا. (1393). رابطه انگيزه پيشرفت با طرحوارههاي ناسازگار اوليه و جو عاطفي خانواده. فصلنامه روان شناسي کاربردي، 8 ،4، 131-111.
کميجاني، مهرناز.، ماهر، فرهاد. (1386). مقايسه شيوههاي فرزندپروري والدين نوجوانان با اختلال سلوک و نوجوانان عادي. دانش و پژوهش در روان شناسي.
گرمارودي، غلام رضا.، مرادي، علي. (1389). طراحي ابزار اندازه گيري وضعيت اقتصادي- اجتماعي در شهر تهران. فصلنامه پايش. 2،9، 144-137.
لطفي زاده، سعيد.(1391). بررسي رابطه ي وضعيت گذراندن اوقات فراغت جوانان شهري با پايگاه اقتصادي- اجتماعي. مجله بررسي هاي آمار رسمي ايران، 80 ،32، 54-23.
ملکي، مصطفي.، محققي، حسين.، نبي زاده، صفدر. (1398). نقش واسطه اي بازخورد خشم در رابطه بين ناگويي هيجان و مهارت هاي ارتباطي. مجله روان شناسي، 3،23-302-286.
نجارپور استادي، سعيد. (1387). رابطه جو عاطفي، خودپنداره، عزت نفس و پايگاه اقتصادي-اجتماعي بر شکل گيري هويت. فصلنامه روان شناسي کاربردي. 3 (9): 58-49.
Beena, J.(2002).Behaviour problems in children and adolescents with learning disabilities. The Journal Internet of Mental Health. Disabilities, 1(2), 1-6. Doi:10.5580/2175
Blakemore, S. J. (2008). The social brain in adolescence. Nature Reviews. Neuroscience, 9, 267−277.
Burgess, S & Turkstra, L. (2006). Social Skills Intervention for Adolescents with Autism Spectrum Disorders: A Review of the Experimental Evidence. EBP Briefs, 1,4, 1- 21.
Connell CM, Prinz RJ. The impact of childcare and parent child interactions on school readiness and social skills development for low-income African American children. J School Psychol 2002; 40(2): 177-93.
Crosby, J.(2011). Test Review: F. M. Gresham & S. N. Elliott Social Skills Improvement System Rating Scales. Minneapolis, MN: NCS Pearson, Journal of Psycho-educational Assessment, 29,3, 292-296.
Deighton,J., Croudace, T., Fonagy, P., Brown, J., Patalay, P., & Wolpert, M. (2014). Measuring mental health and wellbeing outcomes for children and adolescents to inform practice and policy: A review of child self-report measures. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 8, 14-20
Eliott S.N., & Gresham F.M. (2008). Social Skills Improvement System (SSIS): Intervention Guide. Pearson clinical assessment.
Graff, H., Vanwesenbeeck, I., Woertman, L & Meeus,W. H. J. (2011). Parenting and adolescent’s sexual development in western societies: A literature review. European psychologist. 16, 1, 21-31.
Gresham,F.M., & Elliott,S.N. (2008). Social Skills Improvement System. (Rating Scale Parent). Published by Pearson.
Gresham,F.M., Elliott,S.N., Vance,M.J., & Cook,C.R.(2011). Comparability of the Social Skills Rating System to the Social Skills Improvement System: Content and Psycho-metric Comparisons Across Elementary and Secondary Age Levels. American Psychological Association, 26, 1, 27–44
Guralnick, MJ., Neville, B., Connor, RT., & Hammond, MA. (2003). Family factors associated with the peer social competence of young children with mild delays. Am J Ment Retard, 108(4), 272-87.
Hohendorff , EV., Paula Couto. MCPD., Eschiletti Prati, L. (2013). Social skills in adolescence: psychopathology and sociodemographic variables. Estud. psicol. (Campinas), 30,2
Hosie, J., Gilbert, F., Simpson, K.,& Daffern, M.(2014). An examination of the relationship between personality and aggression using the general aggression and five factor models. Aggressive Behavior, 40, 189–196.
Hulshoff Pol, H. E. (2010). HPG-axis hormones during puberty: A study on the association with hypothalamic and pituitary volumes. Psychoneuroendocrinology, 35, 133–140.
Jodhun, BM., Pem, D., &Jeewon, R.(2016). A systematic review of factors affecting energy intake of adolescent girls. Afr Health Sci, 16,4,910-922.
Lipsey, M. W., Howell, J. C., Kelley, M. R., Chapman, G., & Carver, D. (2010). Improving the effectiveness of juvenile justice programs: A new perspective on evidence based practice. Retrieved from Center for Juvenile Justice Retrieved from Center for Juvenile Justice Reform website: http://cjjr.georgetown.edu/wp-content/uploads/2015/03/ImprovingEffectiveness.
Lo, FS. (2017). Pubertal Timing, Smoking, and Sexual Activity. Pediatr Neonatol,58, 4,293-294.
Panahi, S. (2015). Role of Parent, Teacher, and Community in Adolescent Issues. Unique Journal of Pharmaceutical and Biological Sciences, 03, 02, 4-11
Pathak, R., Sharma, R.C., Parvan, U.C., Gupta, P.V., Ojha, R.K and Goel, N.K. (2011). Behavioural and Emotional Problems in School Going Adolescents. Australas Med J, 4,1, 15–21, doi: 10.4066/AMJ.2011.464.
Peterson, J.J., Peterson, N., Lowe, JB., & Nothwehr, FK.(2009). Promoting Leisure Physical Activity Participation among Adults with Intellectual Disabilities: Validation of Self Efficacy and Social Support Scales. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 1, 22, 5, 487-97.
Płatos, M, Wojaczek, K.(2018). Broadening the Scope of Peer-Mediated Intervention for Individuals with Autism Spectrum Disorders. J Autism Dev Disord, 48,3,747-750. doi: 10.1007/s10803-017-3429-1.
Reynolds, C., R. Kamphaus, and K. Vannest. (2015). Behavior Assessment System for Children (BASC). 366-371.
Satapathy, S., Choudhary, V., & Sagar R. (2017). Tools to assess psychological trauma & its correlates in child sexual abuse: A review & current needs in Asia. Journal of Asian Psychitary, 25, 63-70
Shahsavari, M. (2012). A General Overview on Parenting Styles and its Effective Factors. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 6, 8, 139-142.
Sidze, E.M., Kuate Defo, B. (2013). Effect of parenting practices on sexual risk-taking among young people in cameroon. BMC Public Health, 13, 616.
Susman, E.J., & Rogol, A.(2004). Puberty and psychological development. Handbook of Adolescent Psychology. 2nd ed. Hoboken, NJ: Wiley,15–44.
Trainor, S., Delfabbro, P., Anderson, S. (2010). Anthony, Winefield. Leisure activities and adolescent psychological well-being, 33,1,173-186.
Van, O.B.A., Akker, D., Lees, S. (2010). Leisure activities and adolescent sexual behavior. Journal of sex education, 25, 137-147
Vannest, K, R.C.K.R. (2008). Intervention Guide for Behavioral and Emotional Issues (BASC-2). Published by Pearson.
Williams, M.T., & Bonner, L. (2006). Sex education attitudes and outcomes among North American women. Adolescence-SAN DIEGO, 41,161,1.
Wolf,R., & Long,D.(2016). Pubertal Development. Pediatrics in Review, 37, 7.