اثربخشی مداخله توانبخشی شناختی بر کارکردهای شناختی توجه و حافظه
محورهای موضوعی : روانشناسی شناختی و نوروسایکولوژی
معراج درخشان
1
*
,
محمد ناصحی طالبی
2
,
فرزانه زرین
3
,
مهدی فخیمی کامران
4
,
شادی اکبری
5
1 - گروه آموزش روانشناسی و مشاوره، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
2 - گروه مدل‌سازی، موسسه آموزش عالی علوم شناختی، تهران، ایران.
3 - گروه زیست‌شناسی، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران.
4 - گروه شناخت اجتماعی، موسسه آموزش عالی علوم شناختی، تهران، ایران
5 - گروه علوم اعصاب شناختی، موسسه آموزش عالی علوم شناختی، تهران، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر توانبخشی شناختی بر سطوح مختلف توجه و مؤلفه‌‌های حافظه در کارکنان ادارات شهر شیراز بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی و طرح پیش‌‌آزمون- پس‌‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کارکنان سه اداره شهر شیراز در سال 1401 تشکیل دادند، که با روش نمونه‌‌گیری تصادفی خوشه‌‌ای انتخاب شدند و تعداد 30 نفر از کارکنانی که نمره مطلوبی در مصاحبه سلامت روانی و شناختی داشتند انتخاب و به‌شکل تصادفی در یکی از گروه‌‌های پژوهش گمارش شدند. برای اجرای مداخلات از پروتکل توانبخشی شناختی نجاتی (1396) و برای جمع‌آوری داده‌‌ها از آزمون‌‌های عملکرد مداوم (لزاک، 1995)، استروپ (بروزشده توسط داویدسون و همکاران، 2003)، توجه تقسیم شده (مؤسسه سینا، 1390)، N-BACK (کرکنر، 1958) و حافظه وکسلر بزرگسالان (وکسلر، 1981) استفاده شد که نتایج روایی و اعتبار ابزار حاکی از مطلوب بودن آنها بود. برای تحلیل داده‌‌ها از آزمون MANOVA استفاده شد و یافته‌‌ها نشان داد، مداخله توانبخشی شناختی تأثیر معناداری بر افزایش سطوح توجه پایدار و توجه انتخابی داشت اما بر توجه تقسیم شده تأثیر معناداری نداشت. همچنین تأثیر معناداری بر هر سه مؤلفه حافظه (کلامی، دیداری و فعال) داشت. با توجه به یافته‌‌های پژوهش می‌‌توان از توانبخشی شناختی به‌عنوان روشی مطلوب برای افزایش کارکردهای شناختی توجه و حافظه استفاده کرد.
The purpose of the present study was to investigate the effect of cognitive rehabilitation intervention on different levels of attention and memory components in office workers in Shiraz city. The method was full experimental and pre-test and post-test design with control group. The statistical population of the study consisted of employees of three departments of Shiraz in 1401, Thirty employees who had a favorable score in the mental and cognitive health interview were selected through random cluster sampling and randomly assigned to the research groups. Rescue Cognitive Rehabilitation Protocol (2017) was used to perform the interventions and to collect data from continuous performance tests (Lezak, 1995), Stroop (updated by Davidson et al., 2003), divided attention (Cina institute, 2011), N-BACK (Kerkner, 1958) and Wechsler memory adult (Wechsler, 1981) were used and reliability indicated their suitability. The MANOVA test was used to analyze the data and Findings showed that cognitive rehabilitation treatment had a significant effect on increasing levels of sustained attention and selective attention but did not have a significant effect on divided attention. It also had a significant effect on all three components of memory (verbal, visual and active). According to the research findings, cognitive rehabilitation can be used as a desirable method to increase cognitive functions of attention and memory.