مقایسه اثربخشی معنادرمانی با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب مرگ و کیفیت زندگی زنان با تجربه جراحی پستان
محورهای موضوعی : روانشناسی
نرگس شمع‌سوزان
1
,
نسرین کاشفی‌مهر
2
,
هادی اکبری نژاد
3
*
1 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آذربایجان شرقی، تبریز، ا یران.
2 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم‌تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات آذربایجان شرقی، تبریز، ا یران.
3 - گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، موسسه آموزش عالی نبی اکرم (ص)، تبر یز، ایران.
کلید واژه: معنادرمانی, درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد, اضطراب مرگ, کیفیت زندگی, ماستکتومی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی معنادرمانی با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب مرگ و کیفیت زندگی زنان با تجربه جراحی پستان بود. این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. 45 نفر با داشتن ملاک‌های ورود به‌مطالعه با روش نموه‌گیری هدفمند و از میان کلیه زنان ماستکتومی‌شده شهر تبریز در سال 1400 که مشغول گذراندن دوره پرتودرمانی خود بودند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه مداخله و یک گروه گواه، هر کدام 15 نفر قرار گرفتند. اعضای گروه‌های مداخله، درمان مختص خود را در 8 جلسه 5/1 ساعته (2 ماه، هفته‌ای یک جلسه) دریافت کردند، و گروه گواه هیچ درمانی را دریافت نکردند. ابزارهای اندازه‌گیری پرسشنامه‌های اضطراب مرگ تمپلر و کیفیت زندگی بود. تجزیه و تحلیل یافته‌ها از طریق آزمون تحلیل واریانس آمیخته با اندازه‌گیری مکرر انجام گرفت. نتایج نشان داد که معنادرمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در مقایسه با گروه گواه، در پس‌آزمون، منجر به کاهش اضطراب مرگ و افزایش کیفیت زندگی زنان با تجربه جراجی پستان شده‌اند، و این نتایج در مرحله پیگیری نیز نشان از ماندگاری اثر دارد. همچنین نتایج نشان داد تأثیر این دو درمان بر اضطراب مرگ و کیفیت زندگی در مراحل پس‌آزمون و پیگیری متفاوت از هم نیست. براساس یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که معنادرمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد موجب کاهش اضطراب مرگ و افزایش کیفیت زندگی زنان با تجربه جراحی پستان شده‌اند.
The purpose of this study was to compare the effectiveness of logotherapy with acceptance & commitment therapy on death anxiety and quality of life in women with breast surgery experience.This was a semi-experimental study with a pretest-posttest, controlled design with follow-up. The study population consisted of all women with breast cancer who were undergoing postmastectomy radiotherapy in Tabriz in 2021. In total, 45 women were selected by a purposive sampling method, and divided into three groups, 15 each. The ntervention groups received their respective treatments over 8 sessions of 1.5 hours. The control group did not receive any intervention. The measuring instruments were Templer death anxiety and quality of life questionnaires. Data were analyzed with repeated-measures analysis of variance. The results showed that logotherapy and a acceptance & commitment therapy in comparison with the control group, in the post-test, reduce death anxiety and increase quality of life of women with breast surgery experience, and these results also show a lasting effect in the follow-up stage. Also, these results also show a lasting effect in the follow-up stage. The results also showed that the effect of these two treatments on death anxiety and quality of life in the post-test and follow-up stages were not different. Logotherapy and acceptance & commitment therapy Reduces the death anxiety and increases the quality of life in women with breast surgery experience.
اسمخانی اکبری‌نژاد، هادی و فاروقی، پریا. (1399). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش، تعهد و معنادرمانی بر بهزیستی روان‌شناختی و اضطراب مرگ در زنان مبتلا به بیماری ایدز. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، ۱۴(۱۱): ۶۰-۴۸.
اسمی، زهرا؛ پیوسته‌گر، مهرانگیز؛ پرهون، هادی و کاظمی رضایی، علی. (1398). تأثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سلامت روان، کیفیت زندگی و رفتارهای خود مراقبتی بیماران مبتلابه سرطان پستان. روان‌پرستاری، ۷(۵): ۵۳-۴۴.
پدرام، محمد؛ محمدی، مسعود؛ نظیری، قاسمو آیین‌پرست، ندا. (1389). اثربخشي گروه‌درماني شناختي- رفتاري بر درمان اختلال اضطراب، افسردگي و ايجاد اميدواري در زنان مبتلا به سرطان سينه. فصلنامه زن و جامعه، 1(4): 61-76.
پروچاسکا، جیمز اُ و نورکراس، جان سی. (1400). نظریه‌های روان‌درمانی. (ترجمه یحیی سیدمحمدی). تهران: روان.
حاجی عزیزی، امیرحسین؛ بهمنی، بهناز؛ مهدی، نفیسه؛ منظری توکلی، وحید و برشان، ادیبه. (1396). اثربخشی معنادرمانی گروهی بر اضطراب مرگ و امید به زندگی سالمندان مقیم مراکز شبانه‌روزی شهر کرمان. سالمند: مجله سالمندی ایران، ۱۲(۲): ۲۳۱-۲۲۰.
حسینیان، سیمین؛ قاسم‌زاده، سوگند و تازیکی، طیبه. (1392). اثربخشی معنادرمانی گروهی بر سلامت روان و کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان سینه. فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده، 8(25): 7-31.
حق‌دوست، محمدرضا؛ سراج خرمی، ناصر و مکوندی، بهنام. (1400). بررسی اثربخشی معنادرمانی بر اضطراب مرگ، فاجعه‌پنداری درد، پذیرش درد و شدت درد بیماران مبتلا به سرطان پروستات. مجله علمی پزشکی جندی شاپور، 20(3): 216-225.
رفیعی، نرگس؛ شریفیان ثانی، مریم؛ رفیعی، حسن و همکاران. (1393). ارزيابي پايايي و روايي نسخه فارسي پرسشنامه شاخص كيفيت زندگي. مجله دانشگاه علوم پزشكي مازندران، 24(116): 75-83.
صادقی صومعه علیایی، راحله؛ خدابخشی کولایی، آناهیتا؛ اکبری، محمداسماعیل؛ کوهساریان، مهدی و کلهرنیا گلکار، مهدی. (1391). تصویر بدنی و عزت نفس: مقایسه دو گروه از زنان مبتلا به سرطان پستان. فصلنامه بیماری‌های پستان ایران، ۵(۲ و ۳): ۲۹-۱۶.
عباچی‌زاده، کامبیز؛ مرادی کوچی، عبدالرضا؛ قنبری مطلق، علی؛ کوشا، احمد؛ شکرریز فومنی، رضا و عرفانی، امیر. (1396). سرطان پستان در ایران: میزان‌ها، پراکندگی و عوامل مرتبط. سلامت اجتماعی، 5(1): 11-21. فرانکل، ویکتور. (1400). انسان در جستجوی معنا. (ترجمه نهضت صالحیان). تهران: درسا.
کیارسی، زیبا؛ عمادیان، سیده‌علیا و فخری، محمدکاظم. (1400). اثربخشی معنادرمانی بر ترس از عود و اضطراب مرگ در زنان مبتلا به سرطان پستان. نشریه مراقبت سرطان، ۲(۱): 3-10.
Andreason, A. (2007). Logo therapy and spirituality, a course in Viktor Frankls Logotherapy. Available at: URL: www.workshaper.org.uk. http://www.workshaper.org.uk/
Bawoke, G., Kejela, S., Alemayehu, A., & Bogala, GT. (2021). Experience with modified radical mastectomy in a low-income country: a multi-center prospective observational study. BMC Surgery, 21(1): 371.
Brunet, JB., Sabiston, CM., & Burke, Sh. (2013). Surviving breast cancer: Women's experiences with their changed bodies. BIJ, 10(3): 344-35.
Burckhardt, R., Manicavasagar, V., Batterham, PJ., Hadzi-Pavlovic, D. (2016). A randomized controlled trial of strong minds: A school-based mental health program combining acceptance and commitment therapy and positive. PJSP, 57: 41-52.
Burguin, A., Diorio, C., & Durocher, F. (2021). Breast Cancer Treatments: Updates and New Challenges. J. Pers. Medm, 11(8): 1-54.
Daly, LE., Dolan, RD., Power, DG., Ní Bhuachalla, É., Sim, W., Cushen, SJ., & et al. (2020). Determinants of quality of life in patients with incurable cancer. Cancer, 126(12): 2872-2882.
Degi, CL. (2009). Non-disclosure of cancer diagnosis: an examination of personal, medical and psychosocial factors. Support Care Cancer, 17(8): 1101-7.
Farahi, S., & Khalatbari, J. (2019). Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on the Life Expectancy, Resilience and Death Anxiety in Women with Cancer. IJABS, 6(3): 9-19.
Hayes, SC. (2019). Acceptance and commitment therapy: towards a unified model of behavior change. World Psychiatry, 18(2): 226-7.
Hayes, SC., & Lillis, J. (2016). Acceptance and Commitment Therapy. 2en ed. Washington, DC: American Psychological Association, 134-135.
Hayes-Skelton, SA., Orsillo, SM., & Roemer, L. (2013). An acceptance-based behavioral therapy for individuals with generalized anxiety disorder. Cogn Behav Pract, 20(3): 264-281.
Hong, Y., Yuhan, L., Youhui, G., Zhanying, W., Shili, Z., Xiaoting, H., & Wenhua, Y. (2022). Death anxiety among advanced cancer patients: a cross-sectional survey. SCC, 30: 3531-3539.
Keelan, S., Flanagam, M., & Hill, ADK. (2021). Evolving Trends in Surgical Management of Breast Cancer: An Analysis of 30 Years of Practice Changing Papers. Front Oncol, 11: 622621.
Koçan, S., & Gürsoy, A. (2016). Body Image of Women with Breast Cancer After Mastectomy: A Qualitative Research. J Breast Health, 12(4): 134-150.
Kuliński, W., & Kosno, M. (2021). Quality of life in women after mastectomy. Clinical and social study. Wiad Lek, (3 cz 1): 429-435.
Lategan, B. (2019). Breast malignant, males, children Breast cancer
WHO classification of breast tumors. PathologyOutlines.com, Inc.
McDonald, MJ., Wong, PTR., & Gingras, DT. (2012). Meaning-in-life measures and development of a Brief Version of the Personal Meaning Profile. In P. T. P. Wong (Ed.), Personality and clinical psychology series. The human quest for meaning: Theories, research, and applications, 357-382. New York, NY, US: Routledge/Taylor & Francis Group.
Najafi, M., Ebrahimi, M., Kaviani, A., Hashemi, E., & Montazeri, A. (2005). Breast Conserving Surgery versus Mastectomy: Cancer Practice by General Surgeons in Iran. BMD Cancer, 5(5): 35.
Rajabi, Gh., & Naderi Nobandegani, Z. (2020). Reliability and Validity of the Persian Version of Reasons for Death Fear Scale. JPCP, 8(1): 9-16.
Rodriguez, T. (2014). The role of acceptance & mindfulness in people living with HIV/AIDS: a meta-analysis. (Doctoral Dissertation). Ohio: Bowling Green State University; 2014.
Saggino, A., & Kline, P. (1996). Item factor analysis of the Italian version of the Death Anxiety Scale. JCP, 52(3): 329-333.
Sebri, V., Durosini, I., Triberti, S., & Pravettoni, G. (2021). The Efficacy of Psychological Intervention on Body Image in Breast Cancer Patients and Survivors: A Systematic-Review and Meta-Analysis. Front Psychol, 12: 1-15.
Suyanti, TS., Keliat, BA., & Catharina Daulima, NH. (2018). Effect of logo-therapy, acceptance, commitment therapy, family psychoeducation on self-stigma, and depression on housewives living with HIV/AIDS. Enfermería Clínica, 28(1): 98-108.
Templer, DI. (1970). The construction and validation of a Death Anxiety Scale. JGP, 82: 165-177.
Venes, D., & Taber, CW. (2017). Taber's cyclopedic medical dictionary. 23en ed. Philadelphia: F.A. Davis Company, 55-56.
Yousefi Afrashteh, M., & Masoumi, S. (2021). Psychological well-being and death anxiety among breast cancer survivors during the Covid-19 pandemic: the mediating role of self-compassion. BMC Women's Health, 21: 387.